EMİN PAZARCI / MADRİD
Türkiye, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın perspektifi ve kararlı duruşu sayesinde terör örgütleriyle mücadelede tarihi kazanımlar elde etti. NATO zirvesi için İspanya'nın başkenti Madrid'e giden Erdoğan, Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, İsveç Başbakanı Magdelena Andersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in katılımıyla gerçekleşen dörtlü zirvede uzlaşma sağlandı.
İŞTE TARİHİ MUHTIRA
Üç ülkenin devlet ve hükümet başkanlarının riyasetinde Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto ve İsveç Krallığı Dışişleri Bakanı Ann Linde tarafından imzalanan 'Üçlü Muhtıra' metni şöyle:
1 Bugün, NATO Genel Sekreterinin kolaylaştırıcılığında bir araya gelen Türkiye, Finlandiya ve İsveç'in temsilcileri müteakip hususlarda mutabık kalmışlardır.
2 NATO, müşterek savunma ve güvenliğin bölünmezliği ilkeleriyle ortak değerlere dayalı bir İttifaktır. Türkiye, Finlandiya ve İsveç Washington Antlaşması'nda belirtilen ilkelere ve değerlere bağlılıklarını ifade ederler.
3 İttifakın en temel unsurlarından biri üye devletlerin milli güvenliğinin yanısıra uluslararası barış ve istikrara doğrudan tehdit teşkil eden terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle mücadelede tam dayanışma ve işbirliğidir.
PKK/YPG, FETÖ VE UZANTILARI
4 Müstakbel NATO Müttefikleri olarak Finlandiya ve İsveç, milli güvenliğine yönelik tüm tehditlere karşı Türkiye'ye tam destek verirler. Bu çerçevede, Finlandiya ve İsveç, PYD/YPG ve Türkiye'de FETÖ olarak tanımlanan örgüte destek sağlamayacaklardır. Türkiye de milli güvenliklerine yönelik tüm tehditlere karşı Finlandiya ve İsveç'e tam destek verir. Finlandiya ve İsveç terörizmi tüm biçim ve tezahürleriyle en kuvvetli şekilde reddeder ve kınar. Finlandiya ve İsveç, tüm terör örgütlerinin Türkiye'ye karşı gerçekleştirdikleri saldırıları açık ve net biçimde kınar, Türkiye'yle ve mağdurların aileleriyle en derin dayanışma duygularını ifade eder.
5 Finlandiya ve İsveç, PKK'nın yasaklanmış bir terör örgütü olduğunu teyit eder. Finlandiya ve İsveç, PKK ve diğer tüm terörist örgütlerin, bunların uzantılarının faaliyetleri ile iltisaklı kuruluşlar ve paravan örgütler içerisinde yeralan veya bu terör örgütleriyle bağlantısı bulunan şahısların faaliyetlerini engelleyeceklerini taahhüt eder. Türkiye, Finlandiya ve İsveç bu terör örgütlerinin faaliyetlerini engellemek amacıyla aralarındaki işbirliğini artırmaya karar vermişlerdir. Finlandiya ve İsveç, bu terör örgütlerinin emellerini reddeder.
6 Buna ilaveten, Finlandiya 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe giren Ceza Yasası'nda yaptığı bir dizi değişiklikle cezalandırılabilir terör suçları kapsamına yeni faaliyetler eklemiştir. 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe giren bu son değişikliklerle terörist grupların faaliyetlerine katılım suçunun kapsamı genişletilmiştir. Aynı zamanda, kamusal alanda terörizmi tahrik eylemleri ayrı bir suç olarak cezalandırılmıştır. İsveç, yeni ve daha etkin bir Terör Suçları Kanunu'nun 1 Temmuz itibariyle yürürlüğe gireceğini ve hükümetin terörle mücadele mevzuatını daha da tahkim edeceğini teyit eder.
TÜRKİYE'YE AMBARGO KALKTI
7 Türkiye, Finlandiya ve İsveç aralarında artık hiçbir milli silah ambargosu bulunmadığını teyit ederler. İsveç, NATO Müttefiklerine yönelik olarak silah ihracatına ilişkin milli mevzuatını tadil etmektedir. Gelecekte, Finlandiya ve İsveç'ten yapılacak savunma sanayii ihracatı Müttefik dayanışmasına ve Washington Anlaşması'nın 3. Maddesi'nin ruhuna ve lafzına uygun biçimde yürütülecektir.
SOMUT ADIMLAR DA GELECEK
8 Türkiye, Finlandiya ve İsveç bugünkü görüşmelerden sonra müteakip somut adımları atacaklarını taahhüt ederler:
Terörizmle, örgütlü suçlar ve diğer ortak sınamalarla mücadelede mutabakat temelinde işbirliğini geliştirmek için kolluk kuvvetlerini ve istihbarat kuruluşlarını da içeren her düzeyde hükümetlerarası yapılandırılmış bir diyalog ve işbirliği mekanizması tesis edeceklerdir.
Finlandiya ve İsveç, ilgili NATO belgelerinin ve politikalarının hükümleriyle uyumlu biçimde terörizmle mücadeleyi kararlılık ve azim içinde yürütecek ve yerel mevzuatlarını bu doğrultuda güçlendirmeye yönelik gerekli tüm adımları atacaklardır.
Finlandiya ve İsveç, Avrupa İade Sözleşmesi'yle uyumlu biçimde, Türkiye tarafından sağlanan bilgi, delil ve istihbaratı dikkate alarak Türkiye'nin terör zanlılarına dair sınır dışı veya iade taleplerini ivedilikle ve bütün boyutlarıyla işleme koyacak ve Türkiye'yle iade ve güvenlik işbirliğini geliştirmek için gerekli ikili ahdî düzenlemeler yapacaklardır.
HARAÇ VE MİLİTAN ALAMAYACAK
Finlandiya ve İsveç, 5. paragrafta kayıt altına alındığı çerçevede, PKK terör örgütünün ve bütün uzantıları ile iltisaklı kuruluşlarının ve paravan örgütlerinin para toplama ve eleman devşirme faaliyetlerine yönelik soruşturma başlatacak ve bunları yasaklayacaklardır.
Türkiye, Finlandiya ve İsveç dezenformasyonla mücadele edeceklerini taahhüt edecek ve yasalarının, Türkiye'ye yönelik şiddeti kışkırtan faaliyetler dahil olmak üzere, terör örgütlerinin propagandası amacıyla istismar edilmesini engelleyeceklerdir.
Finlandiya ve İsveç, silah ihracatına dair mevzuatlarının Müttefiklere yönelik yeni taahhütleri mümkün kılmasını ve NATO'daki üyelik statüleriyle mütenasip olmasını temin edeceklerdir.
TÜRKİYE ONAY VERECEK
Finlandiya ve İsveç, Türkiye'nin askeri mobilite konusundaki PESCO projesine katılımı dahil olmak üzere, Türkiye ve diğer AB üyesi olmayan Müttefiklerin Avrupa Birliği'nin Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası'nın mevcut ve müstakbel girişimlerine mümkün olan en geniş şekilde dahil edilmesine destek vereceklerdir.
İZLEME MEKANİZMASI OLACAK
9 Bu adımların hayata geçirilmesi için, Türkiye, Finlandiya ve İsveç Dışişleri, İçişleri ve Adalet Bakanlıkları, İstihbarat Servisleri ve Güvenlik Kurumlarından uzmanların katılımıyla bir Daimi Ortak Mekanizma tesis edeceklerdir. Daimi Ortak Mekanizma diğer ülkelerin katılımına açık olacaktır.
10 Türkiye, NATO'nun Açık Kapı politikasına uzun zamandır devam eden desteğini teyit eder ve Madrid Zirvesi'nde Finlandiya ve İsveç'in NATO üyesi olmak üzere davet edilmelerine desteğini ifade eder.
NATO'YA TERÖRLE MÜCADELE MESAJI
Başkan Erdoğan, Madrid'de gerçekleştirilen 'NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi'ne katılmak üzere İspanya'ya hareketinden önce Esenboğa Havalimanı'nda basın toplantısı düzenledi. Erdoğan şu açıklamaları yaptı:
STRATEJİK KONSEPT OLUŞACAK
"Zirve, ittifakın kendini değişen güvenlik ortamına adapte etmesi bakımından önemli bir kilometre taşı olacaktır. Bu anlamda NATO'ya önümüzdeki vadede yön verecek yeni stratejik konsept kabul edilecek. Zirveden temel beklentimiz ittifak dayanışmasının koşulsuz şekilde ortaya koyulmasıdır. Müttefiklerimizden terörizmin tüm tür ve tezahürleriyle mücadelede ayrım yapmamalarını, bir müttefike yönelik tehdidin aslında NATO'nun geneline yönelik tehdit anlamına geldiğini görmelerini bekliyoruz. NATO'nun sınırları da olan güney hududumuzun ötesinde terörizmin ve göç hareketlerinin önlenmesinde kritik roller üstlenen bir ülkeyiz."
MİÇOTAKİS'E KAPIYI KAPATTIK
Erdoğan, Yunanistan Başbakanı Miçotakis ile ikili görüşme yapılıp yapılmayacağına ilişkin şunları söyledi: "İstanbul'daki görüşmemizde üçüncü kişileri sokmayalım diye mutabık kaldık. Amerika'ya gitti, saldırdığı yer yine Türkiye oldu. Şahsiyetli duruş göstermeyenlere karşı tavrımız bellidir. İkili görüşmeyi Miçotakis ile yapmam mümkün değil. Bitti o iş, o kapıyı kapattık. Kendilerine çekidüzen vermeleri halinde yol haritamızı çizeriz."
BIDEN'LA GÖRÜŞME BUGÜN
F-16'DA BİZİ OYALIYORLAR
Başkan Erdoğan, Madrid'e hareketinden önce düzenlediği basın toplantısında önemli açıklamalar yaptı. Erdoğan, dün ABD Başkanı Biden'la telefon görüşmesi yaptı. Biden'ın görüşme talebine olumlu cevap veren Erdoğan, S-400 konusunun da gündeme geleceğini belirtti. Erdoğan "F-16 meselesi de şu an hâlâ masada orada da yine bir oyalama taktiği gidiyor" diye konuştu. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Sullivan, Erdoğan ve Biden görüşmesinin bugün yapılacağını söyledi. Sullivan, "İki lider, ABD ile Türkiye arasındaki stratejik ve bölgesel konularda birlikte zaman harcama şansına sahip olacak. İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliği de görüşmede gündeme gelecektir ama ana odak olmasını beklemiyoruz" dedi.
BU SİLAHLAR KİME KARŞI KULLANILIYOR
Erdoğan, "Terörle mücadelede binlerce TIR silah bu teröristlere verildiğinde NATO ne yaptı? TIR'lar dolusu silahlar ABD'den geldi. Görüşmemizde yine söyleyeceğiz; nasıl NATO'da omuz omuza vermiş iki ülkesiyiz ki teröre bu silahlar veriliyor? Yunanistan için 'Rusya'ya karşı' dediniz. Peki bu silahlar kime karşı kullanılıyor? Artık biz bunları çok iyi tanıyoruz" diye konuştu.
REPUBLIC OF TÜRKİYE
Erdoğan'ın Madrid'e hareket ettiği uçaktaki "Republic of Turkey" yazısının "Republic of Türkiye" olarak değiştirildiği görüldü.
ERDOĞAN'IN NATO MESAİSİ YOĞUN
Erdoğan'ın Madrid'deki NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi kapsamında, IFEMA Kongre Merkezi'nde, bazı müttefik ve ortak ülke liderleriyle görüşmesi bekleniyor. Erdoğan'ın, ABD Başkanı Joe Biden, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Almanya Başbakanı Scholz, Hollanda Başbakanı Rutte, Avusturya Başbakanı Karl Nehammer ve Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel ile bir araya gelmesi planlanıyor.