YELİZ COŞKUN - BÜLENT ŞANLIKAN
'Sarı taksi' krizinden kaçmaya çalışan İstanbullular konfor ve hız için kullanılan Uber'e yöneldi. Ancak uygulama kurallarını yok sayan taksi şoförleri yüzünden doğru işlemeyen sistem, vatandaş için yeni bir çileye dönüştü.
Türkiye'de erişim engelinin geçen yıl kalktığı Uber uygulaması, sarı ve turkuvaz taksilerle çalışılacağını duyurarak 'UberTaksi' ile yeniden yola koyuldu. Geçtiğimiz günlerde 2021 yılı sonuçlarını paylaşan UberTaksi verilerine göre, 2019'a göre yüzde 120'lik büyüme sağlandı. 25 bin taksi şoförü uygulama kapsamına girdi. Türkiye'deki kullanıcılar geçen yıl 9.2 milyon kez araç çağırdı. Uber'in indirilme sayısı ise çoğunluğu İstanbul olmak üzere 5.2 milyona ulaştı. UberTaksi'ye, adli sicil kaydı yani 'temiz belgesi' alabilen sürücüler dahil olabiliyor.
OLMASI GEREKTİĞİ GİBİ DEĞİL!
Uygulama üzerinden taksi çağırdığımızda sürücünün mesafesini, aracın plakasını ve yolculuk ücretini görebiliyoruz ancak tüm bunlar sarı taksiyle başı dertte olan İstanbullunun sorunlarını bitirmiyor. Dünyada konfor ve hız için tercih edilen Uber sayesinde müşteri alan ticari taksi şoförü, yol uzatma, yolculuğu iptal etme ve çift ücret alma konusunda yine vatandaşı mağdur ediyor. Böylece global markaya olan güven zedeleniyor.
YOLCUYA CEZA KESİLİYOR
İşte taksicilerin himayesindeki Uber'de sık karşılaşılan sorunlar: n Taksinin gelmesine daha vakit varken, aracı uygulamadan iptal ettiğimizde (yolculara) 5 TL ceza kesiliyor ve uygulama üzerinden yaptığımız bir sonraki yolculukta bu ücreti diğer şoföre ödememiz isteniyor. Ancak yolculuk talebini kabul eden şoför, itirazsız gelmesi gerektiği halde gidilecek mesafeyi beğenmediği zaman ya da yolda başka müşteri bulduğunda hiçbir yaptırım uygulanmadan talebi iptal edebiliyor. Yine vatandaş mağdur oluyor.
Bindiğimiz UberTaksi şoförlerine 'Neden size bir ceza kesilmiyor?' diye sorduğumuzda 'Size para, bize de bazen puan cezası kesiliyor. Belli seviyenin altındaki ceza puanına ulaştığımızda sonraki çağrılarda yolcunun gideceği mesafeyi sistemde göremediğimiz için kabul etmek zorunda kalıyoruz" diyor. Tabii bazı 'uyanık' sürücüler, bu durumda yolcuyu telefonla arayarak ya da uygulama üzerindeki 'chat'ten yazarak nereye gideleceğini soruyor eğer mesafeyi kısa buluyorsa 'iptal edin' diyor.
Aracı çağırmadan uygulamada belirtilen yaklaşık fiyatın çoğu zaman üstüne çıkan ücretler tartışmalara neden oluyor.
Uygulamaya kredi kartını tanımlamış ve ödeme yöntemi olarak o şıkkın işaretli olduğunu fark etmeyen yolculardan hem nakit ücret alınıyor hem de karttan çekim yapılıyor. n Uygulamadaki kampanyalar kapsamında indirim sağlanan promosyon kodları ise çoğunlukla çalışmıyor.
YOLCU-ŞOFÖR BİRBİRİNİ PUANLIYOR
Bazı yolculuklarımızda ulaşım makbuzu mail olarak iletilmeyince bu sorunu ve sürücülerin değerlendirme sistemini Uber yetkililerine sorduk:
UBER'DEN HERKESE SEYAHAT SONRASI MAKBUZ GELİYOR MU?
Her yolculuk sonrasında Uber, kullanıcılarının kayıtlı e-posta adresine taksi sürücüsüne ödedikleri yolculuk ücretini gösteren bir makbuz gönderiyor. Kullanıcılar perakende satış fişini her zamanki gibi yolculuk sonunda taksi sürücüsünden teslim alabilir ayrıca geçmiş yolculuklara ilişkin tüm makbuzlara mobil uygulamada bulunan 'Yolculuklar' bölümünden erişebilirler.
SÜRÜCÜLERİN PUANLAMA SİSTEMİ NASIL?
Sürücüler ve yolcular seyahat deneyimlerine göre birbirlerine 1 ila 5 yıldız arasında puan verebiliyor. Sürücülerin puanı, yolculardan aldıkları son 500 puanın ortalamasına göre hesaplanıyor. Ne yolcular ne de sürücüler belirli bir seyahate ilişkin bireysel derecelendirmeleri görüyorlar.
TAKSİCİLİK MESLEĞİNE ZARAR VERİYOR
AKŞAM'a konuşan İstanbul Taksiciler Odası Başkanı Eyüp Aksu: "Uber, İstanbul'da korsan taşımacılık yaptı. Zaten dünya genelinde Uber'e baktığınız zaman şikâyetlerin odağında olduğunu görüyorsunuz. Bizde internet erişimi kesildiği için zaten yasal olmadığından dolayı çalışmasını uygun görmüyoruz. Var olan ticari taksilerle çalışabilir diye bir üst mahkemenin verdiği karar var. Biz bu kararın iptaline yönelik adımları da atarak yargıya taşıdık. Taksicilik mesleğine her anlamda zarar veren bir firma ve uygulamadır."
CHAT ÜZERİNDEN PAZARLIK YAPIYORLAR!
Uber kullanıcıları 8 yolcu kapasiteli, konforlu araçlarla hizmet veren siyah taksilerle daha lüks yolculuklar yapabiliyorlar. Türkiye Genel Müdürü Neyran Bahadırlı, "Uber Siyah Taksi hizmeti yalnızca İBB Ulaşım Koordinasyon Merkezi'nin düzenlemelerine göre faaliyet gösteren, ticari taksi plakası taşıyan ve siyah renk lüks taksi kategorisinde çalışan araçlar tarafından sunulacak. Fiyatlandırma Siyah Taksi taksimetre fiyat tarifesine göre yapılacak" dedi. Ancak görülen o ki bu uygulama da yüz güldürmedi. İşte
SİKAYETVAR.COM'A İLETİLEN İKİ OLAY:
Ecem: "11 Mart sabahı saat 06.00 için ileri tarihli işlem yaptım. Saat 05.30 civarı S*** adında şoför için atama yapılmıştı. Gültepe civarından adresime geleceği gözüküyordu. Daha 06.00'ya 12-15 dakika varken siyah taksi sürücünüz 13 dakikaya orada diye bildirim geldi ve aşağıya indik. Ne olduysa bir anda hiçbir bildirim gelmeden sürücü iptal etti. Uygulama bilgi vermedi."
Madina: "Taksici Aksaray'dan Şişli'ye kadar pazarlıkla 240 TL istedi. İptal ettim. Diğer taksici nereye gideceğimi soruyor. 'Şişli' dedim. '200 yazıyor' dedi. Uber niye kontrol etmiyor bu sürücüleri?"
UBER UYGULAMASI NASIL ÇALIŞIYOR?
1. Uygulamayı akıllı telefonunuza indirin.
2. Şehrin herhangi bir yerinden Uber uygulamasını açın, varış noktanızı girin ve yolculuğunuz için bir taksi çağırın.
3. Uber Taksi'yi uygulama üzerinden takip edin, taksinin sizi almak için kaç dakika içinde varacağını ve sürücü ile ilgili tüm bilgilerin yanı sıra aracın model ve plaka numarasını takip edin.
ÇİFT ÜCRET MAĞDURİYETİ
www.sikayetvar.com adlı sitede yer alan çok sayıda şikâyetten bazıları şöyle: n Enes: "Beşiktaş'tan yabancı bir misafirimizi Uber ile İstanbul Havalimanı'na yolcu ettik. Sürücü yolcumuzdan 265 TL nakit ücret alıp, aynı zamanda da Uber'e kayıtlı olan kredi kartımızdan 215 TL çekim yaptı."
DÜZGÜN SÜRÜCÜYLE ÇALIŞIN
Mehtap: "Uber şoförlerinin yolu uzatarak size yolculuğunuzu iptal ettirmeye çalışıyor. Dalga mı geçiyorsunuz ne aramaya cevap var ne de mesajlara 5 dakikalık mesafe oldu 10 dakika. Hiç profesyonel değil ya düzgün sürücüler ile çalışın."
Emre: "Sürücü 'Navigasyona uyarak gitmemi istemiyorsan taksimden in' dedi ve indi bindi ücreti istedi. Çağırdığım polis beni haklı bulunca benden talep ettiği ücretin fazlasını 20 TL olarak vererek taksi şoförünü yolladım."
İpek: "Yüzde 50 indirim verdiniz diye kullanayım dedim. 80 TL para ödedik. Sevgili şoförünüz dedi ki indirim sadece kartta geçiyor. Atılan mailde de 39 TL ödedim gibi görünüyor. Uber'i ne zaman kullansam hayal kırıklığına uğradım."
Berkuğ: "26 Şubat'ta gece 02.08'de taksi çağırdım. Beşiktaş'tan Levent'e o saatte 200 TL tutar mı? Hayır! 49 TL tutan ücreti karttan 200 TL çekmiş. Kimseye ulaşamıyorum? Geri alamadım paramı."
SADECE TURİST ALIYORLAR!
Fatih Beyazıt'ta önceki gün öğle saatlerinde taksicilerin beklediği alana gelen bir vatandaş, boş taksiye binip yolculuk yapmak istedi. Ancak taksiler içerisinde kimse olmamasına rağmen müsait olmadıklarını söyledi. Birden fazla kişinin bu şekilde cevap vermesi üzerine vatandaş, cep telefonuyla boş taksicileri tek tek görüntüledi. Sadece turist aldığı iddia edilen taksiciler, kendilerini görüntüleyen vatandaşa bir de fiziki olarak saldırıda bulundu. Taksicilerin turist dışında müşteri almamasına tepki gösteren vatandaş yaşananları saniye saniye kaydetti.