Öğrenciye aile yanı ev dönemi

Benzerlerine Avrupa ve ABD'de rastlanan ‘aile yanında kiracı' sistemi, artan kiralar yüzünden hem ev sahipleri hem de öğrenciler için alternatife dönüştü.

ÖZLEM BEYTÜT

Pandemi sonrası ev kiraları adeta uçtu. Başta İstanbul olmak üzere büyük kentlerde 1+1'ler 5 bin, 2+1'ler 6 bin, 3+1'ler 7 bin liradan başlayan fiyatlarla kiraya verilmeye başlandı. Çoğu kiracı ise çareyi bir odasını kiralamak ya da ev arkadaşı almakta buldu. İnternet siteleri odalarını kiraya verenlerin ilanlarıyla doldu taştı.

ÖĞRENCİLER REVAÇTA

Bir oda bedeli olarak makul fiyat isteyen olduğu gibi pandemi öncesi 3+1 bir evin kira bedelini isteyen de var. Özellikle üniversite döneminin başlamasıyla öğrencilere oda kiralamak isteyenler ortalama 2-3 bin lira arasında kiraya ortak arıyor.

ZAMMA NEDEN OLDU

İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa ise ev kiralarının fiyatları yükselince birçok kişinin ilanla ev arkadaşı aramaya başladığını belirtti. Aşa, kontratta belirtilenlerin dışındaki kişilerin evde yaşaması halinde ev sahibinin mahkemeye gidebileceğini söyledi. Genelde kira sözleşmelerinde evde kaç kişi yaşayacağı ve kimliklerinin belirtildiğini anlatan Aşa, "Kiracı odasını kiraya veriyor. Bu öteden beri yapılan bir şey fakat yaygın değildi. Artık yüksek kiralardan dolayı yaygınlaşmaya başladı. Bu da evlere zam yapılmasının önünü açtı. Ev sahiplerinin farklı istekleri oldu. Mal sahibi evinde başka kişilerin yaşadığını bilmiyorsa o konuda bir şey yapamaz" dedi.

TAHLİYE EDEBİLİR

Aşa ev sahiplerinin kiracı sayısında göre kira tespit ettiğini ifade ederek "3 kişi kalacaksanız şu fiyat 2 kişi kalacaksanız bu fiyat diyebiliyor. Bunun dışında suiistimal eden kiracılar da var. Kiracı odasını kiraya veriyor. Bu hep yapılan bir şey fakat yaygın değildi. Yaygınlaşmaya başladı. Şu anda daha da yaygınlaştırıyor ama bu evlere zam yapılmasını sağladı. Ev sahiplerinin farklı istekleri oldu. Mal sahibi evinde başka kişilerin yaşadığını bilmiyorsa o konuda bir şey yapamaz. Öğrendiğinde hukuki bir süreç için şikâyet, kavga, mal sahibinin evde birkaç kişinin kaldığını tespit etmesi lazım. İlk önce ev sahibi kiracıya ihtarname gönderecek. Bu tespit edilip mahkeme yoluyla tahliyeye gidebilir. Kira kontratlarında biz genelde şunu yazarız; mal sahibinin izni olmadan, devir, temlik, ciro edilemez diye maddeler var. Diğeri özle maddedir, ev sahibi ile konuşulup muvafakat alınıp bu ev başka biriyle paylaşılabilir ibresi konulmalıdır. Bu yok ise kanunen kişi muhatap alınarak bir başka kişiye devir veya ciro edilemez" diye konuştu.

KİRALAR DÜŞMEYE BAŞLADI

Emlakjet'in verilerine göre, İstanbul'un bazı ilçeleri ile Anadolu'da 7 kentte kiralar %4 ile 13 arasında düştü. Ağustosta Antalya'da kiralarda yüzde 7, Burdur'da yüzde 4, Çorum'da yüzde 8, İzmir'de yüzde 4, Mardin'de yüzde 8, Sinop'ta yüzde 13, Yalova'da yüzde 7 düştü. İstanbul'da haziranda yüzde 6, temmuzda yüzde 8 artış gözlemlenirken, Beşiktaş ilçesinde ortalama kiralarda temmuzda yüzde 10 azalma görüldü. Bahçelievler, Ataşehir, Çekmeköy'de son bir ayda kira fiyatlarında düşüşün yaşandığı diğer ilçeler oldu.

YÜKSEK KİRALAR MAHKEMELİK

Ev kiralarının yükselmesiyle zorunlu olarak tutulan evler mahkemelik oldu. Zor ödenen kiralar, kiracı ile mal sahibini karşı karşıya getirdi, mahkemelik olanların sayısı tırmandı. Öyle ki hükümet, mahkemelerin yükünü hafifletmek için arabuluculuk sistemini başlattı. Kiraların ödenmemesi üzerine mal sahipleri daha makul fiyatlar ve düzenli ödeme üzerinde durmaya başladı. Bu da kira piyasasında düşmeye neden oldu.