Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ve Türkiye'nin barışı kolaylaştırıcı rolü, Avrupa ve ABD'de Türkiye'ye yönelik bakışı etkiledi. AB ülkelerinin liderlerinden sonra ABD Kongresi'nden de bir heyet Türkiye'yi ziyaret etti. Heyet, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ile Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde bir araya geldi.
ABD'nin Ankara Büyükelçisi Jeffry Flake'in mihmandarlık ettiği ABD heyetinde senatörler Richard Shelby, Debra Fischer, Roger Marshall, Thomas Tuberville ile Temsilciler Meclisi üyeleri Norvell Kay Granger, Jerry Carl ve bazı Kongre yetkilileri yer aldı. Türk tarafında Ankara Milletvekili Ali İhsan Arslan da hazır bulundu.
Toplantının açılışında konuşan İbrahim Kalın, Rusya'nın, Ukrayna'ya açtığı savaşın çok şeyi değiştireceğini belirterek, "Yeni bir çağa, soğuk savaşa giriyoruz, gelecekteki etkilerine hazırlanmalıyız. Gıda, enerji, siber güvenlik ve pek çok konuda hazırlanmalıyız" dedi.
Montrö Sözleşmesi çerçevesinde, savaş gemilerinin Karadeniz'den uzak kalmalarını sağlayarak riskleri azalttıklarını, savaşı bitirmek için tarafları Antalya ve İstanbul'da iki önemli toplantıda ağırladıklarını, görüşmeler sonrası umutlu olduklarını ancak şu an durumun nispeten güçleştiğini ifade eden Kalın, hala iki tarafı müzakere masasına oturtmak için ellerinden geleni yaptıklarını anlattı.
Kalın, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın NATO ittifakı ve ilişkileri güçlendirmenin önemini gösterdiğine işaret ederek, "Türk-Amerikan ilişkileri karşılıklı çıkar ve saygı temelinde geliştirilebilir. Çıkarlarımızı ve bakış açılarımızı birbirine yakınlaştırmak için iki ülke arasındaki ortak konulara odaklanmalıyız. NATO üyesi ülkelerin birbirine yaptırım uygulaması müttefiklik ruhuna aykırı. Bölgemizde yaşanan gelişmeler iki ülke arasındaki bağların güçlendirilmesi için fırsatlar sunuyor" dedi.
Kalın, ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Victoria Nuland'ın Türkiye ziyaretiyle yeni stratejik diyalog mekanizmasını başlattıklarını da hatırlatarak, ilişkileri güçlendirmek ve stratejik konuların yetkili ağızlardan istişare edilmesi için Kongre üyeleri ve yönetimdeki isimleri konuk etmekten mutluluk duyacaklarını söyledi.
Richard Shelby, daha önce ABD Senatosu İstihbarat Komitesi Başkanı'ydı.
SHELBY: DESTEK İÇİN GELDİK
ABD Senatörü Richard Shelby de, Türkiye'nin ABD için önemli bir dost olduğuna vurgu yaparak, "Türkiye, ABD için çok önemli bir dost ve biz de bu dostluğu, ticari, diplomatik ve askeri ilişkiler bağlamında desteklemek için buradayız. Türkiye geçmişte ve günümüzde NATO'nun sadık bir üyesi. Buna saygı duyuyoruz" dedi.
9 KRİTİK BAŞLIK KONUŞULDU
Görüşmede Rusya-Ukrayna Savaşı başta olmak üzere Suriye, Azerbaycan, Ermenistan, İsrail gibi bölgesel konular ele alınırken enerji güvenliği, savunma iş birliği, ikili siyasi ve ekonomik ilişkiler değerlendirildi. Heyette yer alan isimlerden Tuberville, aynı zamanda Türkiye'ye savunma ürünü satışında etkili Silahlı Hizmetler Komitesi'nin de üyesi. Heyette, bu komitenin üyeliğinde bulunmuş iki isim daha yer aldı.
AKŞAM'ın edindiği bilgilere göre, BD heyeti toplantıda Türkiye'ye yönelik sıcak mesajlar verirken, Türk tarafı da 'takdirleri kabul etmekle birlikte, somut adım beklentilerini' dile getirdi.
ABD'li heyet üyeleri, toplantıda, Türkiye'nin bölgesinde aldığı rolden çok memnun olduklarını, Türkiye'yi stratejik ortak olarak gördüklerini ve ilişkileri geliştirmek için daha fazla çaba göstermeye hazır olduklarını belirttiler. Üyeler, bu kapsamda, başka Kongre heyetlerinin de Türkiye'ye gelmesi için çalışacaklarını vurguladılar.
Türkiye'nin güçlü bir NATO müttefiki olarak dengeli ve yapıcı dış politikasına yönelik takdirlerini dile getiren heyet üyeleri, Türkiye'nin talep ettiği gelişmiş F-16 savaş uçaklarının satışı konusunda da olumlu görüş belirttiler; ayrıca iki ülke arasındaki ticaret hacminin 100 milyar dolara çıkarılması hedefine destek verdiler.
Türk tarafı da ABD'li siyasilere, Türkiye'nin bölgesi ve NATO ittifakı için stratejik önemini bir kez daha anlatırken, bunun Libya, Suriye, Karabağ ve son olarak Rusya-Ukrayna savaşında açıkça ortaya çıktığına işaret etti ve ikili ilişkileri bozan üç noktada uyarı yaptı: "Türkiye'ye yönelik tüm yaptırımların bir an önce kaldırılması gerekir. Terör örgütleri PYD/YPG ve FETÖ konusunda ABD, Türkiye ile müttefikliğin gerektirdiği işbirliğini göstermelidir. Türkiye'ye ön yargılı ve dar bir açıdan bakılması kimseye yarar sağlamaz."
ÇAVUŞOĞLU VE KALIN ABD'YE GİDECEK
ABD'den Türkiye'ye yönelik ilk 'ilişkileri onarma' ziyareti, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Victoria Nuland'la başlamıştı. Mayis'ta Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, ABD'li mevkidaşını ziyarete gidecek. İbrahim Kalın da Kongre'ye davet edildi.