TOKİ, Elazığ, Van ve İzmir'de yaşanan depremlerin ardından yeni bir şehir modeli oluşturdu. Az katlı modern mahalleler son depremden etkilenen 11 ilde de hayata geçirilecek.
Kahramanmaraş merkezli 11 il için planlanan 199 bin 739 konut, TOKİ'nin daha önce yaptığı ve son depremde hasar görmeyen konutları gündeme getirdi. TOKİ'nin inşa ettiği 1 milyon 180 bin konuttan hiçbiri depremde hasar almadı. Yeni konutlar da radye temel üzerine tünel kalıp sistemi ile yapılan konutlar gibi depreme dayanıklı olacak.
ELAZIĞ'A MODERN KENT
Elazığ'da 24 Ocak 2020'de meydana gelen ve Elazığ'da 37, Malatya'da 4 vatandaşın hayatını kaybettiği 6,8 büyüklüğündeki depremin ardından TOKi kentte, 24 bin 83 konut yaptı. Depremin üzerinden geçen 3 yılda yeni bir kent inşa edildi. Afet konutları kapsamında kent merkezinde 18 bin 214, ilçelerden Palu'da 222, Baskil'de 275, Kovancılar'da 303, Karakoçan'da 174, Maden'de 122, Sivrice'de 305 konutun yapımı planlanarak, çalışmalar sonucunda yüzde 90'ının hak sahiplerine teslimatı yapıldı. Kırsal kesimde evleri depremden etkilenen depremzedeler için de inşasına başlanan 3 bin 207 çelik konstrüksiyon köy evinden 2 bin 253'ü tamamlandı. 90 metrelik konutlar radye temel üzerine, hafif çelikten inşa edildi. Deprem güvenliği ve teknik özellikleriyle kırsaldaki vatandaşlara huzur ve güven içinde doğayla iç içe yaşam imkanı sundu.
GÖL MANZARALI EVLER
24 bin 83 konuttan 305'i depremin merkez üssü Sivrice ilçesinde yapıldı. Konutlarla birlikte 86 işyeri ve 2 cami inşaa edildi. Yeni konutların hak sahiplerine teslimatı 15 ay gibi kısa bir sürede başladı. Göl manzaralı, dubleks, 2 ve 3 katlı yapılan konutlar 10 farklı tipte inşa edildi.
DİMDİK AYAKTA KALDILAR
Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkilyen son depremde Elazığ'daki TOKİ konutlarında hiçbir hasar meydana gelmedi. Vatandaşlar "Eski binalar tamamen yıkıldı ve darbe aldı. Elazığ'da yapılan TOKİ'lerde hiçbir sorun yok, tamamen sağlam. En ufak bir çatlak bile yok. Çok memnunuz. Eski binalar olsaydı tuzla buz olmuştu" dedi.
1 YILDA YENİ KONUT
Van'da 23 Ekim 2011'de merkez üssü Tabanlı köyü olan 7,2 büyüklüğündeki deprem, kent merkezi, Erciş ilçesi ve birçok köyde büyük hasara yol açtı. Kentte bu depremden 16 gün sonra 9 Kasım'da 5,6 büyüklüğündeki sarsıntıyla ikinci büyük yıkım yaşandı. Van'da ilk depremde 604, ikincisinde 40 kişi yaşamını yitirdi, binlerce bina yıkıldı, ağır hasar gördü. Depremin üzerinden geçen 11 yıllık süreçte merkez Edremit, İpekyolu, Tuşba ilçeleri ile Erciş'te 17 bin 489 konut TOKİ tarafından yapılarak bir yıl içinde depremzedelere teslim edildi. Büyükşehir Yasası ile mahalle statüsüne geçen köylerde de 8 bin 500 bireysel konut tamamlanarak hak sahiplerinin hizmetine sunuldu.
YATAY MİMARİ İLE YENİ ŞEHİR
Erzincan'da da 13 Mart 1992'de meydana gelen ve 653 kişinin hayatını kaybettiği 6,8 büyüklüğündeki depremin ardından yeni binalar deprem yönetmeliğine ve yatay mimariye uygun inşa edildi. Kentte 1992 depreminden sonra yüzde 84'ü mesken, yüzde 10'u iş yeri, yüzde 6'sı kamu binasından oluşan 15 bin 600 bina yapıldı, hafif ve orta hasarlı birçok bina ise güçlendirildi.
İZMİR'E 5 BİN 61 KONUT
İzmir'de 30 Ekim 2020'de yaşanan 6.6'lık depremde evleri yıkılan ve ağır hasar gören vatandaşlar için TOKİ tarafından inşa edilen 5 bin 61 konuttan 2 bin 245'i ikinci yılda tamamlandı. Yıkılan ve ağır hasar gören binaların bulunduğu 7 proje alanının yanı sıra Şehir Hastanesi yakınlarındaki 375 hektarlık rezerv alanda projelere başlandı. TOKİ tarafından 7 proje alanında ilk etapta inşa edilen 596 konut ile 145 işyeri, depremin birinci yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katıldığı törenle hak sahiplerine dağıtıldı. Bu alanda daha sonra 808 konut ve 144 işyeri daha inşa edilerek depremzedelere teslim edildi. Diğer etaplarda yer alan 2 bin 816 konutun teslimi de etap etap planlanıyor.
5 YILDIZLI OTEL GİBİ
Elazığ'da evlerine kavuşan depremzedeler mutluluklarını şu sözlerle dile getirmişti:
CEMİL DÖNDÜ: Mutfağında, banyosunda, salonunda çok güzel malzemeler kullanılmış, yalıtımı çok güzel yapılmış. İnsanlarımız oturduğu vakit bu konutların güzelliğinin farkına varacak. 2+1 de, 3+1 de 5 yıldızlı otelden aşağı değil. Emeği geçenlere çok teşekkür ediyorum.
SELAMİ AKDEMİR: TOKİ mahallemize modern bir görüntü kazandırdı. Evimden memnunum. Allah devletimize zeval vermesin. Dar zamanda imdadımıza yetişti, kurtardı bizi.
GÜLER ÖDEN: Daha önce toprak evde oturuyorduk, şimdi evimiz çok güzel, daha sağlam. Devletimizin imkanlarını burada gördük. Turistik yapıya uygun evler yapıldı.
TOKİ EVLERİ NASIL İNŞA EDİLİYOR?
TOKİ tarafından yaptırılan inşaatlarda öncelikle yerinde zemin etüt raporu çıkarılıyor.
Rapordan alınan veriler doğrultusunda başta Deprem Yönetmeliği olmak üzere yürürlükteki tüm ilgili kanun ve yönetmeliklere göre projelendirilme çalışması yapılıyor.
İmalatlar ise bu projeler doğrultusunda yapım tekniklerine uygun olarak gerçekleştiriliyor.
TOKİ, binalarda uyguladığı "radye temel", "tünel kalıp taşıyıcı sistem", "yüksek beton dayanımı" gibi depreme karşı çözümlerle binada oluşacak sarsıntıyı ve dolayısıyla hasarı en aza indiriyor.
Radye temel, binadan gelen yüklerin zemine yüzeysel bir biçimde yayılmasını sağlıyor.