Türkiye tarımda kırsal kalkınmayı artırabimek için Avrupa Birliği (AB) ile birlikte 2011 yılından bu yana ortak bir proje yürütüyor. AB Katkılı Kırsal Kalkınma Destekleri (IPARD) kapsamında 12 yılda toplam 25 bin 102 proje yatırıma dönüştürüldü. Bu yatırımlara yaklaşık 44.3 milyar lira hibe desteği verildi ve şu ana kadar 98 milyar liralık yatırım hayata geçti. 94 bin 300 kişiye de istihdam sağlandı.
IPARD Programı'nın ana hedefleri; tarım ve gıda sektörlerinin sürdürülebilir modernizasyonuna katkı sağlamak, gıda güvenliği, çevre ve diğer standartlara ilişkin AB müktesebatının üstlenilmesini teşvik etmek ve kırsal alanların sürdürülebilir kalkınmasına destek olmak.
YÜZDE 70'İ HİBE
AB ve Türkiye'nin eş finansmanıyla 42 ilde uygulanan IPARD Programı ile yatırımcılar tarafından hazırlanan projelere 16 sektörde, onlarca iş koluna destek veriliyor. Hayvancılık ve çiftlik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesiyle ilgili projelerde 500 bin, işleme ve pazarlama alanındaki projelerde ise 3 milyon euro'ya kadar olan yatırımlara yüzde 50-70 hibe desteği sunuluyor. IPARD proje başvuruları çeşitli dönemlerde çıkılan çağrı ilanları kapsamında alınıyor. 2011'den itibaren IPARD-I ve II programı kapsamında 28 başvuru çağrı ilanına çıkıldı.
KADIN VE GENCE ÖNCELİK
IPARD ile kadınlara ve gençlere pozitif ayrımcılık yapılıyor. Proje seçimlerinde uygulanan sıralama kriterlerinde, kadın yatırımcılara ve kadınları istihdam eden yatırımlara, ayrıca 40 yaşın altındaki genç yatırımcılara öncelik tanınıyor. Genç yatırımcılara hayvancılık projelerinde yüzde 5 ilave hibe veriliyor. Kooperatif ve üretici örgütlerine proje seçiminde öne çıkması için ilave puan veriliyor ayrıca hibe oranı yüzde 10 artırılarak kolektif yatırımlar teşvik ediliyor. Ayrıca KDV ve başka vergi kalemlerinde muafiyet sağlanıyor.
YENİ PROGRAM 2024'TE
Gelecek yıl başlayacak IPARD-III programının bütçesi 430 milyon euro AB katkısı ve 125 milyon euro ulusal katkı olmak üzere, 7 yıl için toplam 555 milyon euro olarak belirlendi. Yem bitkisi yetiştiriciliği, solucan gübresi üretimi, yumurta işleme tesisleri ve kırsalda kamu altyapı yatırımları gibi farklı sektörlere IPARD-III Programı ile ilk defa destek sağlanacak. Yatırım sektörleri için hibe oranları yüzde 50'den başlayıp yüzde 75'e kadar çıkabilecek. Kısa tedarik zincirlerinin oluşumuna katkı sağlamak amacıyla internet sitesi kurulumu gibi harcamalara ilk defa destek verilecek. Programın ilk proje çağrısının yılın son çeyreğinde yayınlanması planlanıyor. Programın 81 ilde uygulanması için çalışmalar da sürüyor.
TESİS KURMA VE MODERNİZASYON
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) tarafından uygulanan IPARD Programı ile tamamı AB standartlarında olmak üzere 1587 süt, 1316 kırmızı et, 959 kanatlı eti üreten tarımsal işletme kuruldu veya modernize edildi. 2 bin 798 arıcılık, 12 bin 996 tıbbi-aromatik bitki yetiştiriciliği, 1108 kırsal turizm, 1177 yenilenebilir enerji tesisi kurulumu, 1159 zanaatkarlık ve katma değerli ürün üretimi, 96 yerel kalkınma stratejileri uygulaması (LEADER), 93 tarım-çevre korumaya yönelik proje ve 88 kültür balıkçılığı yatırımına hibe destekleri verildi.