Türkiye'de ilk kez yerli morfin geliştirerek ruhsat alan Hacettepe Üniversitesi (HÜ), yerli aşı konusunda da çalışmalarını tamamlayarak Hepatit B aşısı üretti. HÜ Eczacılık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Bülent Gümüşel, yaptığı açıklamada, araştırma ve geliştirmenin tıp biliminin temeli olduğunu belirterek, Türkiye'de Cumhuriyet'in ilk yıllarında aşı üretiminin yapıldığını ancak 1990'lı yılların ortasından itibaren bunun durduğunu ve ülkenin bu alanda dışa bağımlı hale geldiğini söyledi.
2023 hedeflerine dev adım
Türkiye'nin bütün aşılarının yurtdışından ithal edildiğini belirten Gümüşel, "Ülkemizin 2023 sağlık ve ekonomik stratejisi kapsamında kendi aşısını üretmesi önemli ve gereklidir" dedi. Gümüşel, Hacettepe Üniversitesi'nin her türlü araştırma geliştirme, üretim için alt yapıya ve teknik donanıma sahip olduğunu ifade etti. İlk yerli aşı geliştirme çalışmalarından olumlu sonuç alındığının müjdesini veren Gümüşel, "Çalışmalar sonucunda 14 Mayıs 2016 tarihi itibarıyla Hacettepe Üniversitesi bünyesinde Eczacılık Fakültesi'nin yürütücülüğünde, Keymen firması ortaklığında ülkemizde ilk kez Hepatit B antijeni üretildi. Böylece üniversite-kamu-sanayi işbirliğiyle Türkiye'de aşı üretiminin mümkün olacağı bir kez daha gösterildi" dedi.
Destek bekliyoruz
Gümüşel, şöyle devam etti: "Bundan sonraki aşamada Sağlık Bakanlığı'nın ve ilgili kuruluşlarının desteği ülkemizdeki aşı Ar-Ge ve üretimi için çok önemli. Çünkü, aşıların büyük çoğunluğu kişi bazında satın alınarak değil Bakanlık ihalesiyle alınarak ulusal aşı programı doğrultusunda hedef grupların, özellikle çocukların aşılanması şeklinde kullanılıyor. Yerli aşı üretiminin başlangıçtaki maliyeti, halen ihaleye giren aşılar için verilecek fiyatlardan daha yüksek olacaktır. Sağlık Bakanlığı'nın aşının piyasaya çıkarılması için destek vermesini bekliyoruz."
Süreç nasıl gelişti?
Gümüşel, şöyle devam etti: "Bu çalışmaya başlamadan önce, Sağlık Bakanlığı'nın ulusal aşı programını belirleyen, aşıların ülkeye girişini düzenleyen, kontrollerini yapan tüm birimlerin yetkilileriyle görüşülerek mevcut durum değerlendirildi, ihtiyaçlar belirlendi.
Altyapıyı oluşturduktan sonra projeyi gerçekleştirebilmek amacıyla gerekli destek sağlandı. Bu doğrultuda, Sağlık Bakanlığı'nın himayesinde firmalarla görüşmeler sürdürüldü ve 16 Aralık 2013 tarihinde Hacettepe Üniversitesi ve Keymen İlaç Sanayi ve Ticaret A.Ş. arasında Aşı Araştırma, Geliştirme ve Üretimi İş Birliği Sözleşmesi imzalandı."
Büyük yatırım gerek
GÜMÜŞEL, HÜ Eczacılık Fakültesi'nin 2013'te, mümkün olan en kısa süre içerisinde Türkiye'de aşı Ar-Ge'sinin tamamlanması, formülasyonu ve sonrasında da gerçek boyutta üretilerek piyasaya çıkarılması konusunda üniversite ve sanayi işbirliğini hayata geçirmek için çalışmalara başladığını anlattı. Gümüşel, aşıda üretimin büyük yatırımlar gerektirdiğine dikkat çekti.