Türkiye'de 'Tokat telli zurnası' iki yıl ağacı bekletilerek kurutulduktan sonra 3 günde imal ediliyor

Türkiye'de işçilik olarak yapılması en zor zurnası gösterilen 'Tokat telli zurnası' iki yıl ağacı bekletilerek kurutulduktan sonra 3 günde çeşitli aşamalardan geçirilerek imal ediliyor.

1

Tokat'ta adeta ömrünü telli zurna yapımına adayan 3 çocuk babası Oktay Dursun, 30 yıldır mesleğini evinin altındaki küçük atölyesinde sürdürüyor. 11 yaşlarda dedesinin yanında çırak olarak başladığı zurna yapımında kentte tek usta olarak kalan Oktay Dursun, mesleğinin son temsilcisi. 2002 yılında dedesi Duran Atılgan'ın ölümü ile kendi başına bu mesleği icra etmeye başlayan Dursun, işçilik olarak yapımı en zor zurnayı yapıyor ama çalamıyor.

  
 İki yıl ağacını bekletiyor, 3 günde imal ediyor

Türk kültüründe düğün ve eğlencelerde davulun olmazsa olmazı olan zurnanın çalması kadar yapımı da oldukça zor. Yaklaşık iki yıl bekletilen erik ve kayısı ağacı oyularak yapılan zurnanın tornadan geçmesi, deliklerinin delinmesi, şekil verilmesi günler alıyor. Kaysı ve erik ağaçları kesildikten sonra gövdesi yaklaşık iki yıl kuruması için bekletiliyor. İşçilik olarak oldukça zor olan zurna yapımı ise 3 gün sürüyor. Türkiye'nin en zor modeli Tokat telli zurnası olduğunu ifade eden Dursun,"Diğer zurnaların yapımı çok kolay değil ama telli zurnanın gerek teli, gerekse ses oktavı, işçiliği ile ayrı bir ustalık istiyor. Zurnanın yapım aşaması Ağustos, Eylül aylarında başta Malatya olmak üzere bazı illerden kaysı, erik ağacı kesip getiriyoruz. Ortalama 24 ay dinlendiriliyor, hızarlanarak bekletiliyor. Ağaç kuruduktan sonra siparişe göre telli zurna yapıyoruz. Yapım aşaması ise 3 gün sürüyor." dedi.

 
 Telli zurnayı diğer zurnalardan ayıran özelliği

Telli zurnanın özelliklerini dile getiren Dursun,"Bazen zurnalar da çatlama ve yarılma olabiliyor. Telli olduğu için kesinlikle açma yapmaz. Zurna çalarken ıslandığı zaman belli bir müddet sonra gerilir ve yarılacak pozisyon alır. Ama teller kesinlikle bırakmaz. Telli zurnada yüzde 5 yarılma ihtimali olabiliyor ama diğer zurnalar da bu oran daha yüksek." diye konuştu.

 Yapılması zor olduğu kadar çalması da zor

Dedesi gibi zurna yapabildiğini ama çalamadığını ifade eden Dursun, Dedem bazen 'Soyumun yüz akı olacaksın, bazen de yüz karası' olacaksın derdi. Dedem, 'Benim ustam zurna çaldı, ben zurna çaldım sen zurna çalmayacaksın senin yüz karalığın buradan, yüz aklığın ise Türkiye'nin her yerine zurna yapabilecek olmadan gelecek' derdi. "Nitekim rahmetli ileriyi görüyormuş" ifadelerini kullandı.

Yurt içi ve yurt dışına siparişle zurna yaptığını belirten Dursun, telli zurna fiyatlarının 800 ile bin 200 lira arasında değiştiğini kaydetti.

(İHA)