1
Son yıllarda milyarlarca dolarlık yatırımlarla kapasitesini artıran ve yeni modellerin üretimine başlayan Türkiye otomotiv sanayii, 2017 yılında bunların meyvesini sadece ihracat geliriyle değil, aynı zamanda üretimde de tarihi rekorları kırarak aldı. Nitekim son açıklanan verilere göre otomotiv üretimi geçtiğimiz yıl yüzde 13 artışla 1 milyon 674 bin adede ulaşırken, yaklaşık yarım asırlık Türk otomotiv sanayinin tarihinde en yüksek seviyeye ulaşıldı. Yani Türk otomotivi, tarihini yeniden yazdı.
Otomotiv Sanayii Derneği’nin (OSD) verilerine göre, toplam üretim 1 milyon 674 bin adet olurken, yıl bitmeden 1 milyon barajını aşan otomobil binek oto üretimi de, 2017 yılı Ocak-Aralık döneminde, bir önceki yıla göre yüzde 18 artarak 1 milyon 121 adede ulaştı. Türk otomotiv sanayinin yaptığı otomobil üretimi, son 10 yılda neredeyse 2 katı büyüme ile bir başka başarı olarak ön plana çıktı.
Toplam otomotiv ihracatı geçen yıl adet bazında yüzde 17, sadece otomobil ihracatı da yüzde 24 oranında artış gösterdi. Bu dönemde, toplam otomotiv ihracatı 1 milyon 333 bin adet olurken, bunun 921 bin adedi binek otomobil oldu. Otomotiv ihracatı dolar bazında yüzde 20, euro bazında ise yüzde 17 artış gösterdi. Bu dönemde, toplam otomotiv ihracatı 29 milyar dolar olarak gerçekleşirken, otomobil ihracatı yüzde 41 artışla 11.8 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Euro bazında otomobil ihracatı ise yüzde 39 artarak 10.5 milyar euro seviyelerine yükseldi.
‘Yerli’ye yaradı
OSD Başkanı Kudret Önen, rekorlara imza atan Türk otomotiv sanayiinin tarihi başarısından duydukları gurur ve mutluluğa dikkat çekerek “Bugün 29 milyar dolarlık ihracatı ve 1.7 milyona dayanan üretimiyle otomotiv sanayimiz, dünya üretiminin yüzde 2’sini yapar konuma geldi. Yan sanayi ile birlikte ülkenin lokomotif sanayisi, hafif ticari araç üretiminden sonra, son gerçekleşen yatırımlarla otomobilde de üretim üssü haline geldi. Sektörde bundan sonra atılacak adımlar çok önemli. Avrupa’daki yeni otomotiv yatırımlarını çeken Orta Avrupa ve bazı Kuzey Afrika ülkeleriyle rekabet edecek, Ar-Ge ve teknolojik üstünlüğümüzü destekleyecek yeni teşviklerle daha da büyüme imkanı var” dedi.
Bununla birlikte, yine OSD verilerine göre geçen yıl toplam pazar yüzde 3 daralarak 980 bin adet düzeyinde gerçekleşirken, bu dönemde, otomobil pazarı yüzde 5 oranında daraldı ve yılı 723 bin adetle kapattı. Ancak Türkiye pazarında ithal otomobil satışlarında yüzde 10 düşüşe rastlanırken, yerli otomobil satışlarının yüzde 13 oranında artması dikkatleri çekti. Otomobil pazarındaki yerli payının artışında, son dönemde devreye giren otomobil projelerinin önemli etkisi oldu.
Öte yandan 2016 yılına göre ticari araç ve hafif ticari araç pazarı yüzde 3 artarken, ağır ticari araçlarda satışlar aynı seviyede kaldı. 2017 pazarına baz etkisinden arındırılarak bakıldığındaysa, ağır ticari araç pazarında son 2 yılda yüzde 44’lük daralma yaşandığı görülüyor. 2015’e göre daralma, kamyonda yüzde 44, midibüste yüzde 36 ve otobüste yüzde 56 seviyelerine ulaştı.
İhracatın lideri belli
Türkiye ihracatının 12 yıldır üst üste lider sektörü olan otomotiv endüstrisinde, 2017 yılının şampiyonları da ortaya çıktı. Geçen yıl 28.5 milyar dolarlık ihracata imza atan otomotiv firmaları arasında, ciro açısından ilk sırada Ford Otomotiv yer aldı.
Ford Otomotiv’in resmi rakamları açıklanmamakla birlikte, yaklaşık 4.5 milyar dolar civarında ihracat gerçekleştirdiği hesaplanıyor. İkinci sırayı Toyota Otomotiv alırken, Tofaş da üçüncü oldu. Bu şirketleri de sırasıyla Oyak Renault, Kibar Dış Ticaret (Hyundai), Mercedes-Benz Türk, Bosch Sanayi, Man ve ve Goodyear Lastikleri izliyor. Adetsel açıdan bakıldığında ise sıralama biraz farklı. Nitekim Ford Otosan, yaklaşık 297 bin adetle ilk sırada görünürken, ikinci sırayı 288 bin adede yakın ihracatla Oyak Renault alıyor. Bu ikiliyi sırasıyla Tofaş, Toyota ve Hyundai Assan izliyor.
Ocak ayı artışta
2018 yılına da hızlı başlayan otomotiv ihracatı, Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) verilerine göre yüzde 10.8 artışla 2 milyar 287 milyon dolar oldu. Böylece bugüne kadarki en iyi ocak ayı ihracat rakamına ulaşan sektörün, Türkiye ihracatından aldığı pay da yaklaşık yüzde 19 olarak gerçekleşti. Otomotiv ihracatı, aynı zamanda Ocak 2016’dan bu yana olmak üzere son iki yıldır aralıksız her ay artış göstermiş oldu. Ocak ayı ihracat artışında otomotiv yan sanayi ve otobüs-minibüs-midibüs ürün gruplarındaki çift haneli artışlar belirleyici oldu.
Tofaş’a Egea bereketi
Son iki yıldır üst üste Türkiye pazarının en çok satan otomobili olan Egea, ihracattaki performansıyla da Tofaş’a bir kez daha Türkiye otomotiv sanayi tarihinin üretim rekorunu kırdırdı. Tofaş, 2017 yılında 384 bin araç üretimi gerçekleştirirken, şirketin geçen yılki cirosu yüzde 23 artışla 17.5 milyar TL’ye ulaştı. Dünyanın pek çok ülkesine ihraç ettiği 271 bin adet araç ile Tofaş, 3.25 milyar dolarlık ihracat geliri elde etti. Şirketin net kârı da yüzde 32’lik artışla 1 milyar 283 milyon TL oldu. Bununla birlikte Tofaş, 2017’de yaklaşık 1 milyar dolar dış ticaret fazlası sağladı.
Tofaş’ın, Egea model ailesinin tüm modellerinin devreye girmesiyle, 2016’da sektör tarihinin rekor üretim ve ihracat adetlerine ulaştığını hatırlatan şirketin CEO’su Cengiz Eroldu, “1 milyar dolar yatırımla devreye aldığımız Egea projemizin iç piyasa ve ihracatta gösterdiği başarılı performansla, 2017 boyunca da üretimde liderliğimizi sürdürdü. Yeni yıla bir kez daha sektör lideri olarak girdik. Yarattığımız dış ticaret fazlası ve istihdamla ülke ekonomisine değer yaratmayı sürdürmekten memnuniyet duyuyoruz” dedi.
123 binlik satış
Temsil ettikleri Fiat, Fiat Professional, Alfa Romeo, Jeep, Ferrari ve Maserati markaları ile iç pazarda yaklaşık 123 bin adet satış gerçekleştirdiklerini de hatırlatan Eroldu “Türkiye otomotiv pazarında 2017’de görülen yüzde 3’lük daralmaya rağmen Tofaş çatısı altındaki markalarımızla satış hacmimizi yüzde 12.7 artırma başarısı gösterdik. Pazar payımızın bu artışında, Fiat Egea’nın dikkat çeken performansı önemli rol oynuyor” ifadesini kullandı.
2. ELE 'YAPAY ZEKA'YI KATTI
Anadolu Grubu bünyesindeki araç kiralama şirketi Garenta ve “ikinciyeni.com”un Genel Müdürü Özgür Maraş, ikinci el otomobil satışına yönelik dijital teknolojilere 5 milyon TL yatırım yaptıklarını, böylelikle “ikinciyeni.com”u daha farklı bir konuma çektiklerini söyledi. İkinciyeni.com üzerinden geçen yıl 20 bin araç sattıklarını, bu yıl hedeflerinin 27 bin araç olduğunu söyleyen Maraş, akıllı fiyatlandırma modülü “Carwizz” ile fark yarattıklarını kaydetti. Maraş, “Carwizz raporunda, mevsimsel ve ekonomik etkiler de dahil otomobiller, en ince detayına kadar inceleniyor” dedi.
Maraş, bugüne kadar dijital teknolojilere 5 milyon TL’den fazla yatırım yaptıklarını da vurguladı.
Çelik Motor bünyesindeki araç kiralama markası Garenta’ya ilişkin bilgiler de veren Özgür Maraş, 2010 yılında 5 bin adet olan toplam araç parkını 2017’de toplam 35 bin adede çıkararak sektörde ilk 3 firma içinde yer aldıklarını belirtti. (Milliyet)