Türk Boğazları'ndan geçişte ülkeye döviz girişini artıracak tarihi adım atıldı. Montrö Sözleşmesi'yle boğazlardan geçiş yapan gemilerden tahliye, fener ve sağlık ücreti adı altında 39 yıl boyunca sabit kur üzerinden ton başına alınan ve Ekim 2022'de 0.8 dolardan 4.08 dolara çıkarılan geçiş ücreti otomatik sisteme bağlandı. Temmuzdan itibaren yeni geçiş ücreti 4.42 dolar olacak. Ücret her yıl güncellenecek.
7 MİLYAR DOLAR KAYIP
Türkiye, 1983'te 'Altın Frank' kuru üzerinden harç alan Türkiye o tarihte kuru sabitlemişti. Ekim 2022'de yeni tarifeye geçerek 39 yıllık mağduriyeti gideren Türkiye, 40 milyon dolar olan yıllık gelirini bir anda 200 milyon dolara çıkarmıştı. Bu tutar yeni güncellemeyle 215 milyon doları aşacak. Yapılan hesaplamaya göre 'sabit kur' nedeniyle Türkiye'nin 39 yıllık zararının 7 milyar doları bulduğu belirtiliyor. Boğaz geçiş ücretlerinin her yıl güncelleneceğini dün bir açıklamayla duyuran Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, geçen yıl, 39 yıl sonra ilk kez yaptıkları boğazlardan ülkeye döviz girişini artıracak ücret artışına 1 Temmuz itibarıyla yeni bir artış daha getirdiklerini belirterek "Yeni fiyat güncellemesiyle birlikte uluslararası gemiler Türk boğazlarını geçerken yeni belirlenen rakamlar üzerinden artırılmış fiyatlardan geçecek" diye konuştu.
MONTRÖ SÖZLEŞMESİ'NE UYGUN
Bakan Uraloğlu, boğaz geçiş ücretlerinde Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile belirlenen kuralların uygulandığına dikkati çekerek "1983 yılından 7 Ekim 2022 yılına kadar boğazlardan geçen uluslararası gemilerden gemilerin net tonu başına 0,8063 dolar alınıyordu. 39 yılın ardından 7 Ekim 2022 yılında Cumhurbaşkanlığı Kararı ile bu ücretlerde güncelleme yaparak gemilerden net ton başına alınan ücreti 4.08 dolara çıkardık. Bu ücreti 1 Temmuz 2023 tarihinden itibaren 4,42 dolar olarak yeniden güncelliyoruz."
Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ne göre Türk boğazlarından uğraksız geçecek gemilerden sağlık denetimi, fener ve tahlisiye hizmetleri olmak üzere 3 kalem üzerinden ücret alındığını hatırlatan Bakan Uraloğlu, "Ücretlerin hesaplanmasında, gemilerin net tonajı (NRT) baz alınırken, birim olarak da 'altın frank' esas alınıyor. Geçen yıla kadar bu fiyatlar sabit kalıyordu. Cumhurbaşkanlığı Kararı ile artık bu fiyatları her sene güncelleyeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.
10 BİN TONLUK GEMİDEN 17.760 DOLAR GELİR
Bakan Uraloğlu, fiyat güncellemesine örnek de vererek, şunları kaydetti: "10 bin net tonajlı bir gemiyi düşündüğümüzde; 7 Ekim 2022 yılından önce fener, tahlisiye ve sağlık hizmetleri kalemlerinden bir gemi toplam 3 bin 240 dolar ücret ödüyordu. Bu ücret, ilk fiyat düzenlemesi yapılan 2022 Ekim ayında 16 bin 393 dolara yükselmiş oldu. 1 Temmuz'da geçilecek yeni tarife ile ise 10 bin ton net tonajlı bir gemi 17 bin 760 dolar ödemek zorunda kalacak. Yapılan bu artışla döviz girişini artıracak tarihi bir adım atıyoruz."