Türkiye, 2018 yılını spekülatif kur ataklarına ve küresel ekonomideki gelişmelere rağmen büyük başarıyla tamamladı. Yılın ilk çeyreğinde yüzde 7.2, ikinci çeyreğinde yüzde 5.3 büyüyen Türkiye ekonomisi, ağustos ayında yaşanan kur saldırısına rağmen üçüncü çeyrekte yüzde 1.6 büyüdü. Türkiye, 2016’da darbe girişiminin olduğu üçüncü çeyrekteki gerilemenin ardından 8 çeyrek üst üste büyüme başarısı gösterdi. Bu yıl, ‘ihracatta rekorlar yılı’ olarak da kayıtlara geçti.
YERLİ ÜRETİM HAMLESİ
Cari açığı azaltacak yatırımlara öncelik verildi, bu kapsamda ‘süper teşvik’ olarak bilinen Proje Bazlı Teşvik Sistemi hayata geçirildi, savunma sanayii başta olmak üzere milli ve yerli üretim için adeta atağa kalkıldı. Ekonomide 2019 ise ‘dengelenme yılı’ olarak planlandı. Bu yık spekülatif atakların etkilerinin tamamen silinmesi ve ekonomide yeni ve dengeli bir sayfa açılması hedefleniyor.
YILIN PROJESİ
İstanbul Havalimanı’nda uçuş başladı
İstanbul Havalimanı’nın ilk fazı 29 Ekim 2018 tarihinde Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı programla uçuşlara açıldı. Tamamlandığında dünyanın en büyük havalimanı olacak İstanbul Havalimanı’nın açılış törenine, vatandaşların yanı sıra dünyanın dört bir yanından 50’nin üzerinde üst düzey konuk katıldı.
120 BİN KİŞİLİK İSTİHDAM
İlk etabının yılda 90 milyon yolcu kapasiteli olacağı mega projenin 2028’de tamamlanması öngörülüyor. Tüm etaplar bittiğinde yıllık yolcu kapasitesi 150 milyona yükselecek İstanbul Havalimanı’nda bu kapasite 200 milyona kadar çıkabilecek. Kendi enerjisini üreten, çevreci, tabiat dostu ve engelsiz bir proje olan havalimanında hizmetler için 120 bin kişi görev yapacak.
YILIN REKORTMENİ
Türkiye ekonomisi
Ekonomide emin adımlarla ilerleyen Türkiye, her türlü dış finansal saldırılara rağmen büyümesini sürdürdü. 2018’in ilk çeyreğinde 7.3, ikinci çeyrekte ise 5.2 ilerleme kaydetti. Yedi çeyrek üst üste yükselişini sürdüren Türkiye, Hollanda ve Almanya’yı geride bırakarak, AB’de ikinci oldu. OECD ülkeleri arasında ise liderliğini sürdürdü. Türkiye ekonomisi 2018 yılının üçüncü çeyreğindeyse yüzde 1,6 büyüdü.
YILIN EN ÇOK KAZANDIRANI
Altın kazandırdı
2018’in yıldız yatırım aracı, yatırımcısının yüzünü güldüren altın oldu. Yatırım yapanlar son 1 yılda altın yüzde 38.32 gelir elde etti. Geçen yıl da yatırımcı tarafından ‘güvenli liman’ olarak benimsenen altın yılı ons fiyatında 1281 TL’den, gram altındaysa 217 TL’den tamamladı. 2018 başında 1000 TL’lik altın alan yatırımcının cebindeki para yıl sonunda 1383 TL’ye ulaştı.
YILIN DESTEĞİ
ÖTV ve KDV indirimi
Geçen yılın en önemli desteği ise 31 Ekim’de Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından açıklanan otomotiv, beyaz eşya, mobilya ve konutta yapılan ÖTV ve KDV indirimleri oldu. 1 Kasım tarihinde uygulamaya konan paketle beyaz eşya sektöründe ÖTV oranları yıl sonuna kadar sıfıra indirildi, 1600 cc altı motorlu araçlarda var olan ÖTV uygulamasında 15’er puanlık indirim yapıldı. Ve ticari araçlarda KDV oranları yüzde 18’den yüzde 1’e indirildi. Bu sayede otomotiv sektörü toparlanarak yılın son aylarında satışlarını yükseltti. Ayrıca yılın son günlerinde gelen akaryakıt indirimi de 2018’e damga vuran gelişmelerden oldu.
YILIN SEKTÖRÜ
Otomotiv gaza bastı
Türkiye otomotiv sanayii, iç pazarda yaşanan daralmaya karşılık 2018 yılında üretiminin yüzde 85’ini ihraç etti. Yılın ocak-kasım döneminde toplam 1.427 milyon üretim yapan sektör, bunun 1.219 milyon adedini ihraç etti. Türkiye ihracatının üst üste 13’üncü kez şampiyon sektörü olma yolunda emin adımlarla ilerleyen sektör yılı 29 milyar dolarlık ihracatla kapamayı hedefliyor.
YILIN KAYBEDENİ
Bitcoin dibi gördü
2017 sonunda en çok konuşulan ve 19.800 dolara yaklaşan değeriyle rekor kıran Bitcoin, 2018’in hiç kuşkusuz en çok kaybedeni oldu. 2018 son günlerinde 3.800 dolara kadar düşen Bitcoin, yatırımcılarını üzdü. Kripto piyasasının diğer büyük para birimleri Ripple ve Etherium da benzen kayıplarla yılı kapattı. Kripto para piyasasının toplam büyüklüğü 850 milyar dolarlardan 120 milyar dolarlara kadar geriledi.
YILIN SİPARİŞİ
Savunmada ‘ATAK’
Türk savunma sanayiinin tek kalemdeki en büyük ihracatı için imzalar mayıs ayında atıldı. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii, Pakistan ordusunun ihtiyaçları doğrultusunda 30 adet Atak helikopteri üretecek. Güncel rakamlara göre tek kalemdeki en büyük savunma sanayii ihracatı olan helikopter satışının yaratacağı hacmin 1 - 1.5 milyar doların üzerine çıkacak.
YILIN ZİRVESİ
İhracatta tarihi rekor
Kasım ayında toplam ihracatımız bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9,49 artarak 15 milyar 532 milyon dolara yükseldi. Son 12 aylık ihracat yüzde 7,8 artışla 168 milyar 77 milyon dolara yükselirken, bu rakam da Cumhuriyet tarihinde ulaşılan en yüksek ihracat oldu.
YILIN KAYBI
Abdullah Tivnikli
Temeli 30 yılı aşkın bir süre önce atılan Eksim Yatırım Holding Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Tivnikli (59), kasım ayındabir süredir tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti. Holdinginde 6 bini aşkın kişinin çalıştığı Tivnikli, katılım bankacılığı konusunda da uzman isimlerden biriydi. Tivnikli, İstanbul Araştırma ve Eğitim Vakfı ve SETA gibi birçok vakfın ve kuruluşun kurucuları arasında yer alıyordu.
YILIN MÜJDESİ
Enflasyonla mücadele
Eylül ayında beklentilerin üzerinde yükselerek yıllık bazda yüzde 24.5’e çıkan enflasyonla mücadele için Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın açıkladığı Enflasyonla Topyekûn Mücadele Programı yılın indirimi oldu. Hükümet, bankalar ve dev şirketlerin işbirliğiyle düzenlenen program etkisini gösterdi.
YILIN TEŞVİJKİ
23 firmaya dev destek
Başkan Erdoğan tarafından açıklanan Proje Bazlı Teşvik Sistemi’yle 23 projeye ve bunların sahibi 19 firmaya teşvik belgesi verildi. Bu belgeyle 135 milyar lira yatırım bedeline sahip toplam 23 projeye önemli finansman desteği sağlanmış oldu.
YILIN ARTIŞI
Asgari ücret %26 arttı
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk başkanlığında toplanan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2019 yılında uygulanacak asgari ücreti 2 bin 20 TL olarak belirledi. Böylece asgari ücret yüzde 26.05 oranında artarak brüt 2558, net 2020 TL’ye yükseldi.
YILIN AÇILIŞI
TANAP devreye girdi
Azeri doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı’nın (TANAP) açılışı 12 Haziran 2018 tarihinde geniş katılımlı bir törenle gerçekleştirildi. TANAP ile Hazar gazı ilk kez Avrupa’ya ulaşıyor.
YILIN FIRSATI
Konutta faizler düştü
2018’de vatandaşın konut sahibi olabilmesi için çeşitli kampanyalar düzenlendi. Yılın fırsatıysa Ziraat Bankası ve KONUTDER tarafından başlatılan faizlerin yüzde 0.98’e indirildiği kampanya oldu. Ziraat Bankası’nın ardından Vakıfbank, İş Bankası, Halkbank ve Vakıf Katılım da kampanyaya dahil oldu.