Pekin, “gerekli karşı tedbirleri” alacaklarını tek bir cümlelik açıklamayla iletti ancak bu tedbirleri açıklamadı.
Açıklamada Eylül ayındaki ABD ile yapılması planlanan ticaret görüşmelerinin etkilenip etkilenmeyeceğiyle ilgili bir bilgi de yer almadı.
VOA Türkçe'nin haberine göre; iki ülke arasında tırmanan ticaret gerilim, mali piyasalarda küresel ekonominin durgunluk yani resesyona doğru ilerlediği yönündeki endişeleri arttırıyor.
Başkan Donald Trump, 300 milyar dolarlık ithal Çin ürünlerine yüzde 10 ek gümrük vergisi uygulamayı planlıyor.
Her ne kadar Eylül ayında uygulanması düşünülen vergiden, akıllı telefon, dizüstü bilgisayar, video oyun konsolları, oyuncaklar, ayakkabı ve giyim ürünlerine getirilecek ek vergiler 15 Aralık’a kadar ertelense de, Çin’den yapılan açıklamada bu konuya değinilmedi.
Ticaret hacmi daralıyor
İki ülke arasındaki ticaret hacminin daralması üreticileri zorluyor ve istihdam rakamlarını etkiliyor. Çin’in ABD’den ithalatı geçen yıla göre yüzde 19 oranında gerilerken, ABD’ye ihracatı da yüzde 6,5 düştü.
Orantısız ticaret dengesi, Çin’in ABD’ye karşı uyguladığı ek gümrük vergilerinden etkilenmeyen çok az ürün grubu kaldığını gösteriyor.
Ancak Çin, ABD şirketlerine uyguladığı “cezayı”, ürünleri gümrükte daha uzun süre tutarak ya da ruhsatlama uygulamalarını geciktirerek sertleştiriyor.
ABD, Çin’in şirketlerin teknolojilerini çalmasından, zorla devrettirmesinden ve ülke endüstrilerine uygunsuz teşvik vermesinden şikayetçi. ABD bunların Çin’e haksız bir çıkar yarattığını savunuyor.
ABD dışında, Japonya, Avrupa ve diğer ülkeler de Çin’in çoğu teknolojik alanda devlet destekli endüstri üretim planının, Çin’in serbest piyasa yükümlülüklerini ihlal ettiğini söylüyor.
Çin'in amacı küresel nüfuzu arttırmak
Çin geçen aylarda, ABD ile olan ticaret fazlasını daraltmak için, ABD’den daha fazla soya fasulyesi ve tarım ürünü satın alma sözü vermişti. Ancak, Çin’in devlet destekli endüstri adımından geri atma niyeti yok. Zira Komünist Parti bu adımı refah ve küresel nüfuz yöntemi olarak görüyor.
Nasıl bir anlaşmanın uygulanacağı tartışmaları, Mayıs ayındaki müzakereleri sonuçsuz bıraktı. Pekin, Başkan Trump gümrük vergilerini kaldırır kaldırmaz, bir anlaşma olabileceğini söylüyor. Washington ise, Çin’in anlaşmaya sadık kalmasını temin etmek için vergi uygulamasının devam etmesini istiyor.
Başkan Trump ve Çin lideri Xi Jinping, Haziran ayında müzakerelerin devam etmesine karar verse de her iki taraf da herhangi bir taviz vermiyor. Geçen ay Şangay’da yeniden başlayan müzakerelerden de yine hiçbir gelişme sinyali gelmedi.
Şu aşamada ABD, yaklaşık 250 milyar Çin ürününe ek yüzde 25 gümrük vergisi uyguluyor.
Pekin de buna karşılık olarak, 110 milyar dolarlık ABD ürününe ek vergi uygulamaya başladı.
Geçen yıl, Çin’in ithal ettiği ABD malları verilerine bakılırsa, geriye ek vergi uygulanmayan 45 milyar dolarlık ürün kalıyor.