Suudi Arabistan Başsavcılığı, İstanbul'daki konsolosluk binasında öldürülen Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı davasında 5 sanık hakkında idam, 3 sanık hakkında ise toplam 24 yıl hapis cezası verildiğini açıkladı.
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'a yakın üst düzey isimlerin serbest bırakıldığını kaydeden Suudi Arabistan Başsavcı Sözcüsü Şelan eş-Şelan, Kraliyet Danışmanı Suud el-Kahtani, eski İstihbarat Başkan Yardımcısı Ahmed Asiri ve Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosu Muhammed el-Uteybi'ye herhangi bir suçlama yöneltilmediğini söyledi.
Kahtani ve Uteybi, Kaşıkçı cinayetindeki sorumlulukları nedeniyle ABD'nin yaptırım listesine aldığı 17 Suudi Arabistan vatandaşı arasında yer alıyor. Asiri de Kaşıkçı cinayetinin ardından görevden alınmıştı.
Cinayetteki sorumlulukları bulunan üst düzey isimlere suçlama yöneltilmemesi tepkilere neden oldu.
KAŞIKÇI'NIN NİŞANLISI HATİCE CENGİZ'DEN ULUSLARARASI KAMUOYUNA ÇAĞRI
Cemal Kaşıkçı'nın nişanlısı Hatice Cengiz, Kaşıkçı davasında alınan kararla olayın hızlı bir şekilde kapatılmasının ve bilgisi olanların idam edilerek susturulmasının amaçlandığını söyledi.
Herhangi bir yargı süreci işletilmeden karar alındığını, sanıkların ifadelerinin gizli tutulduğunu kaydeden Cengiz, "Böylesine rastgele karar kesinlikle kabul edilmez ve hukuka aykırı. Aynı zamanda bu kararlarla, olayın hızlı bir şekilde kapatılmasının amaçlandığını da düşünüyorum." dedi.
İdamların infazı durumunda cinayetle ilgili bilgisi bulunanların susturulacağını kaydeden Cengiz, kararda emri kimin verdiğine değinilmediğine işaret etti.
Cengiz, "Kararda 15 aydan beri sorulan 'neden bu iş yapıldı', 'emri kim verdi' ve 'ceset nerede' sorularına cevap verilmiyor. Kararın kabul görebilmesi için bunların cevaplarının açıklanması gerekiyor. Bu sorulara cevap verilmeden insanlara ceza verilmesini anlamak mümkün değil. Kesinlikle kabul etmiyorum." diye konuştu.
Adaletin sağlanması için uluslararası kamuoyundan harekete geçmesini isteyen Cengiz, "Bu hükümleri asla kabul etmemeleri gerekiyor. Ayrıca ilgili ülkeye yapılabilecek en büyük siyasi baskının uygulanmasına ihtiyaç var." ifadelerini kullandı.
TÜRKİYE KARARA TEPKİ GÖSTERDİ: ADLİ İŞ BİRLİĞİ BEKLENTİMİZİ YİNELİYORUZ
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, karara "beklentileri karşılamaktan uzak" ifadeleriyle tepki gösterdi.
Sözcü Aksoy, Kaşıkçı cinayetine ilişkin Suudi mahkemesince alınan karar hakkındaki soruya verdiği yazılı cevapta, "Karar, gerek ülkemizin gerek uluslararası toplumun bu cinayetin tüm yönleriyle aydınlatılmasına ve adaletin tecellisine yönelik beklentilerini karşılamaktan uzak." değerlendirmesinde bulundu.
Kaşıkçı'nın bedeninin akıbeti, cinayetin azmettiricilerinin ve varsa yerel iş birlikçilerinin tespiti gibi önemli hususların karanlıkta kalmasının, adaletin tecellisi ve hesap verebilirlik ilkesi bakımından temel bir eksiklik olduğuna dikkati çeken Aksoy, şunları kaydetti:
"Ülkemiz topraklarında işlenen bu cinayetin aydınlatılması ve tüm sorumluları ile azmettiricilerinin belirlenerek cezalandırılması sadece hukuki değil, aynı zamanda vicdani bir sorumluluk ve yükümlülüktür. Bu vesileyle, Suudi makamlarından adli iş birliği beklentimizi yineliyoruz."
SUUDİ AKTİVİSTLER: KAHTANİ TEMİZE ÇIKARILIYOR
Suudi Arabistanlı muhalif insan hakları aktivistleri, gazeteci Cemal Kaşıkçı davasında Veliaht Prens Muhammed bin Selman'a yakın üst düzey isimlerin ceza almaması ve serbest bırakılmasına tepki gösterdi.
Suudi aktivistler tarafından yönetilen "Düşünce Tutukluları" adlı Twitter hesabından yapılan açıklamada, Suudi Arabistan yargısının Kaşıkçı davasında aldığı kararlar eleştirildi.
ABD istihbaratının, "suikast öncesi, suikastın işlendiği sırada ve suikast sonrası Suud el-Kahtani ile Muhammed bin Selman arasında yazışmaların bulunduğu yönünde" bir yıl önce rapor yayımladığı hatırlatılan açıklamada, Suudi Arabistan yargısının, suçun ön planlama yapılmadan gerçekleştirildiğini iddia ettiği ve Kahtani'yi temize çıkardığı vurgulanarak, "Bu hangi bağımsız yargı!" ifadeleri kullanıldı.
Kaşıkçı'nın ölümüyle ilgili yargı sürecinin eleştirildiği açıklamada, Başsavcılığın, cinayetle alakalı kayıtları ve uluslararası tüm raporları görmezden geldiğine dikkat çekildi.
"Suud el-Kahtani, eski İstihbarat Başkan Yardımcısı Ahmed Asiri ve Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosu Muhammed el-Uteybi'nin temize çıkarıldığı ve yargılama adı verilen bu komik tiyatroyu reddediyoruz." ifadesi kullanılan açıklamada, yargı sürecinde şeffaflığın olmadığı, yasaların ihlali durumunun sürdürüldüğü kaydedildi.
Açıklamada, ülkedeki yetkili makamların, düşünce tutukluları hakkında da istediği gibi davranmaya, yayınlanan raporlar uyarınca cinayete karıştığı konusunda şüphe bulunmayan Suud el-Kahtani gibilerin de beraat etmeye devam edeceği vurgulandı.
Açıklamada ayrıca, Kaşıkçı'nın öldürülmesi emrini veren ve olaya karışan herkesin yargılanması talep edildi.
BM KAŞIKÇI RAPORTÖRÜ: EMİR KOMUTA ZİNCİRİ HAKKINDA SORUŞTURMA YÜRÜTÜLMEDİ
Birleşmiş Milletler (BM) Yargısız ve Keyfi İnfazlar Özel Raportörü Agnes Callamard, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı davasında 5 sanık hakkında idam, 3 sanık hakkında ise toplam 24 yıl hapis cezası verilmesi kararına, ''Emri verenler özgürce dolaştığı gibi, soruşturma ve yargılama sürecine bile dahil edilmediler, adaletle örtüşmeyen gülünç bir karar.'' ifadeleriyle tepki gösterdi.
Callamard, Kaşıkçı davasında sanıklar hakkındaki kararın açıklamasının ardından Twitter hesabından yaptığı açıklamada, soruşturma, kovuşturma ve yargı sürecindeki ''gülünçlüğün'' devam ettiği değerlendirmesinde bulundu.
Uluslararası hukuk kuralları gereği kamuya açık olması gereken duruşmaların kapalı kapılar ardında yapıldığına dikkati çeken Callamard, 18 Suudi yetkilinin ise Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğunda 10 gün boyunca olay yerindeki delilleri ortadan kaldırarak Minnesota Protokolü'ne göre ''adaleti engellediklerini'' ifade etti.
Uluslararası insani hukuka göre, Kaşıkçı'nın ölümünün yargısız infaz olduğunu ve bundan Suudi Arabistan devletinin sorumlu tutulması gerekirken hiçbir şekilde sorumluluk atfedilmediğini belirten Callamard, Kaşıkçı cinayetinde Veliaht Prens Muhammed bin Selman gibi cinayete izin veren ve göz yumanlar ile emir komuta zinciri hakkında soruşturma yürütülmediğini kaydetti.
"ADALETLE ÖRTÜŞMEYEN GÜLÜNÇ BİR KARAR"
Mahkemenin Kaşıkçı cinayetinin kasıtlı değil, kaza olduğuna hükmettiğini ancak katillerin ceseti parçalara ayırdığı ve bunun planlama gerektirdiği göz önünde bulundurulduğunda bu karara varmanın gülünç olduğunu ifade eden Callamard, şu değerlendirmede bulundu:
''Veliaht Prens, bunun kaza olduğunu savunmuştu, hakimin de kimi dinlediği ortada. Tetikçiler idama mahkum edildi, emri verenler ise özgürce dolaştığı gibi, soruşturma ve yargılama sürecine bile dahil edilmediler, adaletle örtüşmeyen gülünç bir karar. Bir gazetecinin öldürülmesinin cezasız kalması politik baskı, yolsuzluk, görevin kötüye kullanılması, propaganda ve hatta uluslararası suçları ortaya koyuyor ve bunların hepsi Cemal Kaşıkçı cinayetinde mevcut.''
İNGİLİZ BAKAN YAZILI AÇIKLAMA YAPTI
İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesinde rolü olan herkesten hesap sorulmasını talep etti.
Raab, Suudi Arabistan'da mahkemenin Kaşıkçı davasında hükme varmasının ardından yazılı açıklama yaptı.
Kaşıkçı'nın öldürülmesinin korkunç bir suç olduğunu vurgulayan Raab, "Kaşıkçı'nın ailesi, vahşi cinayetiyle ilgili adaletin sağlandığını görmeyi hak ediyor. Suudi Arabistan, sorumluların hepsinden hesap sormalı ve böyle bir vahşetin bir daha asla yaşanmamasını temin etmeli." ifadesini kullandı.
Dominic Raab, İngiltere'nin, idam cezası uygulanmasını kınadığı da belirtti.
AK PARTİ SÖZCÜSÜ ÇELİK: KAYGILARIMIZI HAKLI ÇIKARAN BİR KARAR
Suudi Arabistan mahkemesinin Cemal Kaşıkçı cinayeti kararına ilişkin soru üzerine Çelik, şu değerlendirmeyi yaptı:
"Tatmin edici bir karar değil, maalesef kaygılarımızı haklı çıkaran bir karar oldu. Biliyorsunuz sürecin en başından beri birkaç noktaya vurgu yaptık. Dedik ki yargılama İstanbul'da yapılsın. Niye? Uluslararası toplumun gözetimi altında uluslararası kurumların katılımıyla bu yargılanmanın yapılması gerekirki yargı sürecinin adalete, hakkaniyete ve hukuk kurallarına uygun işlediğinden herkes mutmain olsun. Bir kere böyle yapılmamıştır, kapalı bir yargı, dava süreci götürülmüştür." ifadesini kullandı.
Ömer Çelik, karara yönelik eleştirilerini şu sözlerle sürdürdü:
"Birleşmiş Milletler tarafından hazırlanan raporu son derece önemsiyoruz. Birleşmiş Milletler raporundaki ifadeleri karşılayan bir karar olmasını beklerdik. Şeffaf yürütülmemiş, kapalı yürütülmüş bir karar. Kaşıkçı cinayetini faillerini serbest bırakmaktan çok, bütün dünya bunu böyle algılıyor, daha çok bunun üstünü örtmeye çalışan bir karar olarak gündeme gelmiştir. Bir kere daha şeffaflık çağrısı yapıyoruz, saygın bir mahkeme çağrısı yapıyoruz. İstanbul'da hem uluslararası kurumların gözetiminde yüksek yargı standartlarında bir mahkeme yapılması gerektiğini ifade ediyoruz."
"GERÇEK ŞU Kİ TEK SUÇLU MUHAMMED BİN SELMAN'DIR"
Nobel ödüllü Yemenli aktivist Tevekkül Kerman, gazeteci Cemal Kaşıkçı davasında "üst düzey Suudi yetkililerin serbest bırakılmasını" eleştirdi.
Kerman, sosyal medya hesabı Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan yargısının, eski Kraliyet Danışmanı Suud el-Kahtani, eski İstihbarat Başkan Yardımcısı Ahmed Asiri'yi Kaşıkçı cinayetinden aklamasına tepki gösterdi.
Yemenli aktivist, paylaşımına şöyle devam etti:
"Gerçek şu ki tek suçlu Muhammed bin Selman'dır (Suudi Arabistan Veliaht Prensi), geri kalanlar sadece araç. Bin Selman, bir gün adil şekilde cezasıyla yüzleşecek ve o günün yakın olmasını ümit ediyorum."
ALTUN: TÜRKİYE BU OLAYI AYDINLATMAK İÇİN ÇABALARINI SÜRDÜRECEK
İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Suudi Arabistan mahkemesinin gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetine ilişkin kararını, "Bu cinayeti bir avuç istihbarat yetkilisinin işlediğini iddia etmek en basit ifadeyle tüm dünyanın zekasıyla alay etmektir. Türkiye bu olayı aydınlatmak için çabalarını sürdürecektir." şeklinde değerlendirdi.
Altun, Twitter'dan yaptığı paylaşımda, mahkemenin Kaşıkçı cinayeti üzerine aylarca süren gizli duruşmaların ardından bugün skandal bir karara imza attığını belirterek, şu ifadelere yer verdi:
"Cinayet çetesini özel bir jetle İstanbul'a gönderen, Kaşıkçı'nın ölüm fermanını imzalayan, maktulün cesedini yok eden ve bu cinayeti halının altına süpürmeye çalışan kişilere dokunulmazlık verildi. Bu cinayeti bir avuç istihbarat yetkilisinin işlediğini iddia etmek en basit ifadeyle tüm dünyanın zekasıyla alay etmektir. Türkiye bu olayı aydınlatmak için çabalarını sürdürecektir."
Örgütün Ortadoğu Araştırmalar Direktörü Lynn Maalouf, internet sitesinde yapılan açıklamada, Suudi Arabistan’da 5 kişinin idama, 3 kişinin de 24 yıl hapse çarptırıldığı Kaşıkçı cinayeti kararını eleştirdi.
Maalouf, “Bu karar, Cemal Kaşıkçı'ya ve sevdiklerine adalet ve gerçeği getirmeyen bir örtbas kararıdır. Duruşmalar, soruşturmanın nasıl yapıldığına dair hiçbir bilginin paylaşılmadığı şekilde, kamuya ve bağımsız gözlemcilere kapalı olarak yapıldı.” ifadelerini kullandı.
Kararın, Suudi makamların bu yıkıcı suça karışmalarını ele almadığını ve Kaşıkçı’nın kalıntılarının nerede olduğuna dair bir netlik sağlamadığını vurgulayan Maalouf, şunları kaydetti:
“Suudi Arabistan mahkemeleri rutin olarak sanıkların avukatlara erişimini reddetmekte ve ağır haksız yargılamaların ardından insanları ölüme mahkum etmektedir. Suudi makamlarındaki şeffaf olmayan uygulamalar ve bağımsız bir yargının bulunmadığı dikkate alındığında, Cemal Kaşıkçı cinayeti için yalnızca uluslararası, bağımsız ve tarafsız bir soruşturma adalet sağlayabilir.”
Suudi Arabistan Başsavcılığı, İstanbul'daki konsolosluk binasında Ekim 2018'de vahşice öldürülen Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı davasında 5 sanık hakkında idam, 3 sanık hakkında ise toplam 24 yıl hapis cezası verildiğini açıklamıştı.
Kaşıkçı cinayetini yöneten isim olarak bilinen Suud el-Kahtani'ye herhangi bir suçlama yöneltilmedi.
Suudi Arabistan Başsavcılığı, Kaşıkçı cinayetinde parmağı olan Suudi Arabistan'ın eski İstanbul Başkonsolosu Muhammed el Uteybi'ye de suçlama yöneltmedi.
Başsavcılık, Kaşıkçı cinayetinde görev alan eski İstihbarat Başkan Yardımcısı Ahmed Asiri'nin serbest bırakıldığını açıkladı.