1
Ömer Faruk Madanoğlu /aksam.com.tr
Dün İran'ın İsrail'in doğal gaz üslerini video olarak yayınlamasından sonra Orta Doğu'da ipler kopma evresine geldi.
Oluşan bu hava NYT'ın İran'ın Suriye'de bulunan üslerinin görüntülerini yayınlaması ile boyut değiştirdi ve internet üzerinden bir istihbarat savaşına dönüştü. Her gün iki tarafında farklı kanallar yoluyla paylaştıkları görüntü ve videolar iki tarafın arasında pamuk ipliğine dayanan bir barışın olduğunu gözler önüne serdi.
İran'ın Suriye'de bulunan havaalanlarının ve üslerinin ülkenin değişik yerlerinde olması dikkat çekti.
Geçtiğimiz haftalarda İsrail uçağının İran- Esed ittifakı ile düşürülmesi ile başlayan ve İsrail'in misilleme olarak Şam'da bulunan Esed güçlerine ait havaalanlarını bombalaması ile devam eden olaylar silsilesi Münih Güvenlik Toplantısında hadsafhaya çıktı. Munih'te İsrail Başbakanı Netanyahu'nun İran İHA'sını kürsüden göstermesi ile İran'dan cevap gecikmedi Hizbullah'a yakın kaynaklardan videolu cevap geldi.
Bu gerilim iki ülkenin de askeri operasyon birliklerini Suriye'nin Güney batı'sında bulunan İsrail-Suriye sınırına hareket ettirmesine neden oldu.
Demokrasi Savunma Vakfı araştırma analisti Amir Toumaj, "Nihai hedef, İran-İsrail savaşı durumunda Suriye'yi İsrail, Hizbullah ve İran arasında yeni bir cephe yapmaktır" dedi.
İran'ın Suriye'deki askeri üsleri kurmasındaki amacının Arap dünyasındaki gücünü artırmasına ve İran'a olan tehdidi azaltmasına olanak sağlaması öngörülüyor. Ayrıca, İran'ın bölgede artan nüfusu onunla beraber Suriye sahasında hak iddia eden ABD, İsrail ve Suudi Arabistan'ın gözlerini tekrardan İran'a çevirdi.
Lübnan'da yükselen İran destekli Hizbullah ve Suriye'de aktif olarak muhaliflere saldıran, Esed ile işbirliği içerisinde olan Şii milislerle savaş verecek olması İsrail'in artan bu gerilimin "İlk Kuzey Savaşı"na dönüşmemesi için çareler düşünmeye itti.
İsrail yetkilileri, İran ve müttefiklerinin Irak, Suriye ve Lübnan üzerinden İran'dan Akdeniz'e bir kara koridoru kurarak bu silahların taşınmasını kolaylaştırmak ve Lübnan ve Suriye'de onları üretmek için yeraltı fabrikaları kurmak istediklerini iddia etti.
İsrail, Suriye'deki askeri konvoyları Hizbullah'a gelişmiş silah taşıdığı düşüncesiyle bombaladı, ancak İran destekli milislerin gizli yapısı ve Mossad'ın içeride etkili olamaması hangi fabrikanın işler durumda olup olmadığını belirleyemedi.
Hizbullah yayınladığı videoda yüksek hassasiyetli hedefleme yeteneği olan 100.000 roket ve füzeden oluşan ağır silahların, İsrail'in savunmalarını yıkacağını söyledi.
Eski İsrail ulusal güvenlik danışmanı Yaakov Amidror, "İsrail'in savunmasız stratejik bölgeleri İran tehditi ile karşı karşıyadır" dedi. İran'ın artık daha hassas ve komplike silahlarına atıfta bulunarak, "her iki tarafta bu konuda sorumlu, birlikte barışı yok ediyorlar" dedi.
İran'ın bölgedeki hareketi ABD'yi alarma geçirdi. Trump Ulusal Güvenlik Danışmanı Genel Sekreteri McMaster, İran füze ve silahların giderek daha fazla dikkat çekmesi nedeniyle Cumartesi günü Münih'te düzenlenen konferansta "İran'a karşı hareket etmenin zamanı geldiğini düşünüyorum" dedi.
Bölgede artan tansiyonun ileride mutlak bir savaşa dönüşmemesi için başta Lübnan olmak üzere birçok devlet iki ülke ile telefon trafiği yapıyor.