AA
İsraillilerin 1948'de devletin kuruluşunu kutladığı "Bağımsızlık Günü" İbrani takvimine göre bu yıl 26 Nisan'a denk geliyor. Filistinliler ise tarihi Filistin topraklarında İsrail devletinin kurulduğu günü "büyük felaket" anlamına gelen "Nekbe" olarak adlandırıyor.
İsrail'de bu yıl "Bağımsızlık Günü" kutlamaları hükümetin yargı reformu paketine karşı 16 haftadır devam eden kitlesel protestoların gölgesinde yapılıyor. Muhalefet liderleri bugün için "milyonluk gösteri" çağrılarında bulundu.
Başbakan Binyamin Netanyahu, ülke çapında kitlesel protestolara ve grevlere neden olan yargı düzenlemesini 27 Mart'ta ertelediğini duyurmuştu. Netanyahu'nun bu adımından hemen sonra Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, hükümet ile muhalefet arasında bir diyalog girişimi başlattı; ancak bu çabaların başarıya ulaşma olasılığı çok düşük görünüyor.
"İsrail tarihindeki en tehlikeli kriz"
İsrail tarihinde ilk kez ülkenin karşı karşıya kaldığı tehditlerin başında iç anlaşmazlıklar yer alıyor.
Cumhurbaşkanı Herzog, geçen günlerde Yedioth Ahronoth gazetesinde yayımlanan röportajında, "Mevcut krizin (yargı reformu) devletin kuruluşundan bu yana en tehlikeli, ülke tarihindeki en ciddi kriz olduğuna inanıyorum." ifadelerini kullandı.
Krizin çözümü için İsrail içinde bir diyaloğun şart olduğunu vurgulayan Herzog, "Ben kuruntu ve evham içinde yaşamıyorum. Zor, karmaşık ve üzücü... Son günlerde bunların bir kısmına şahit olduk. Ama diyalog kesinlikle mümkün. Bu nedenle, Yahudi halkımız içinde daha geniş ölçekte diyalog konusunda ısrar etmek istiyorum." dedi.
Ülkede son üç aydaki protestolar, İsrail Başsavcılığının 2019'da Başbakan Netanyahu'yu rüşvet, yolsuzluk ve görevi kötüye kullanmakla suçlamasıyla ortaya çıkan iç anlaşmazlıkların zirve noktası olarak değerlendiriliyor. Netanyahu hakkındaki iddianame, hala Kudüs'teki İsrail Merkez Mahkemesi tarafından görülüyor.
Hükümet ile muhalefet arasında uzlaşı ihtimali
Sol yelpazede yer alan Meretz Partisinden eski milletvekili Musa Raz ise AA muhabirine yaptığı açıklamada, Netanyahu hükümetinin İsrail'in liberal demokrasisindeki her şeye saldırarak göreve başladığını, liberallerin büyük kısmının da bu durumu protesto ettiğini belirtti.
Raz, "Pek çok İsrailli bağımsızlık gününü kutluyor ancak hükümet nedeniyle hayal kırıklığı yaşayanlar var. Bu kişiler, her şeyin tehlikede olduğunu düşünüyorlar. Şu an en önemli şey hükümeti protesto etmek." dedi.
Eski milletvekili, tartışmalı yargı düzenlemesi konusunda hükümetle muhalefet arasında uzlaşıya varma ihtimali görmediğini söyledi.
Raz, hükümetin sorununun, planladığı kadar güçlü olmayan bir şeye ulaşmaya çalışması olduğunu, bunu da İsrail demokrasisinin tüm sistemini değiştirecek şekilde yaptığını ifade etti.
İç bölünmenin İsrail'de ekonomi ve güvenlik dahil hayatın her alanını etkilediğini belirten Raz, ancak bunun devletin çöküşüne yol açacak derecede olmadığını savundu.
İsrail yasalarına göre Yüksek Mahkeme resmi şekilde suçlamadığı sürece başbakanın istifa etmesi gerekmiyor. Ancak bu durum, İsrail'de 4 senede art arda 5 seçim yapılmasına yol açtı. Son seçimler, Netanyahu'yu geçen yılın son günlerinde, İsrail tarihinin "en sağcı" olarak nitelendirilen hükümetin başında yeniden iktidara taşıdı.
Siyasi süreç
İsrailliler, Cumhurbaşkanı Herzog'un muhalefetle yürüttüğü diyaloğun sonuçlarını dört gözle bekliyor.
Eski Savunma Bakanı ve muhalefetteki Ulusal Birlik Partisi Başkanı Benny Gantz, daha önceki açıklamasında yargı mevzuatındaki anlaşmazlıklar nedeniyle İsrail'in iç savaşa sürüklenebileceği uyarısında bulunmuştu.
Başbakan Netanyahu ise pek çok kez iç savaş senaryolarını reddederek bu tür açıklamalara tepki göstermişti.
Ülkede son üç aydaki protestolar, İsrail Başsavcılığının 2019'da Başbakan Netanyahu'yu rüşvet, yolsuzluk ve görevi kötüye kullanmakla suçlamasıyla ortaya çıkan iç anlaşmazlıkların zirve noktası olarak değerlendiriliyor.
Netanyahu hakkındaki iddianame, hala Kudüs'teki İsrail Merkez Mahkemesi tarafından görülüyor.
İsrail yasalarına göre Yüksek Mahkeme resmi şekilde suçlamadığı sürece başbakanın istifa etmesi gerekmiyor. Ancak bu durum, İsrail'de 4 senede art arda 5 seçim yapılmasına yol açtı. Son seçimler, Netanyahu'yu geçen yılın son günlerinde, İsrail tarihinin "en sağcı" olarak nitelendirilen hükümetin başında yeniden iktidara taşıdı.