ABD’nin Bağdat büyükelçiliğine yönelik saldırıların ardından İran Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ile İran yanlısı Haşdi Şabi’nin Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis’i vurması, dünyada bomba etkisi yarattı.
Irak’ta 4 yıl birçok kentte görev yapan Güvenlik Uzmanı ve Stratejist Abdullah Ağar, bundan sonra neler yaşanacağına ilişkin sorularımızı yanıtladı. İşte büyük kaosun eşiğindeki Irak’a ilişkin Ağar’ın çarpıcı tespitleri…
"İRAN ŞİASI VE IRAK ŞİASI ÇATIŞIYOR"
"Bu olay, Irak’ta son derece ağır istikrarsızlığa neden olacak. Irak’taki çatışmalarda eskiden Şii-Sünni ekseni vardı. Şu an Irak şiası ile İran şiası arasında gerilim yaşanıyor. Bu gerilim de her geçen gün artıyor.
Irak ve İran şiası çatışırken başka fotoğrafta ise sünnilerden destek alan bir gösteri furyası ekim ayından bu yana sürüyor. ABD ise askeri etkisinin yanı sıra psiko-askeri ve sosyo-askeri olarak ülkede harekat içerisinde.
"SADR GRUBU NE YAPACAK?"
Süleymani suikastı sonrası Irak’taki en etkili figür olan Şii lider Mukteda es-Sadr, ‘Mehdi Ordusu’nun kurulması çağrısında bulundu. Sadr Grubu, Arap milliyetçisi ve Irak Parlamentosu’ndaki en güçlü grup.
Şimdi soru şu: ‘Sadr Grubu kime karşı vatanı savunacak? ABD’ye karşı mı? İran’a karşı mı? Hem ABD hem İran’a karşı mı Irak’ı savunacak?’ Mehdi Ordusu, İran yanlısı Haşdi Şabiler ile karşı karşıya gelebilir. İran yanlısı Haşdi Şabi, diğer göstericilerle çatışabilir. ABD, bu süreçleri manipüle edebilir.
"KERKÜK GİBİ TARTIŞMALI BÖLGELERDEKİ DENKLEME YPG/PKK DAHİL EDİLECEK Mİ?"
Ayrıca Irak’ın kuzeyindeki yerel yönetim derinleşen kaos karşısında ne yapacak? Barzani’nin cebinde, ‘bağımsızlık referandumunun kağıdı’ var. Bu kağıdı kullanmaya cesaret edebilecek mi? IKBY, istikrarsızlık üzerine kurulmuştu. Bu kaos daha da arttı. Bu Irak’ı böler mi? Bu süreçte Suriye’de ABD’nin 40 bin kilometrekarelik alanda beslediği 65 bin PKK/YPG’li bu denkleme dahil olacak mı?
"KERKÜK’ÜN AKIBETİ NE OLUR?"
Irak bölünürse Kerkük başta olmak üzere Türkmenlerin yaşadığı tartışmalı bölgelerin akıbeti ne olacak? Bu bölgeler IKBY’de mi, Irak merkezi yönetiminde mi kalır, ortadan ikiye mi ayrılır, yoksa Türkmenler kendi bayraklarıyla bağımsız bir devlet mi kurarlar? Kerkük gibi tartışmalı bölgelerdeki denkleme YPG/PKK dahil edilecek mi?
"GÖRÜŞMELERİ YAPTIRAN ABD"
Barış Pınarı Harekatı’nın ardından ABD, gerek PKK, gerekse Suriye Ulusal Kürt Muhalefeti (ENSK) ve Talabani, Barzani, Goran’ın da içinde bulunduğu Irak’taki 5 partiyle görüşmeler sağladı. Bu görüşmelerin amacı birlikte hareket etmeleri açısından bir sistematik oluşturmaktı.
"IRAK NE KADAR DİRENÇ GÖSTEREBİLECEK"
Bunun hamisi de tabii ki ABD. Suriye’nin de Irak’ın da eşgüdümlü olarak bölünmesine yönelik bir süreç işliyor. Irak’ın buna nasıl direnç vereceği çok çok önemli. Biz gerek meskun mahal çatışmaları gerekse FETÖ’nün girişiminde bu direnci en güzel şekilde gösterdik. ABD ya da bir başkası plan yapabilir ama sizin göstereceğiniz direnç her şeyden önemli olan.
"TRUMP TUZAĞA MI DÜŞTÜ?"
Son saldırıda dikkat çeken bir açıklama var. Pentagon, ‘Başkan’ın kararıyla vurduk’ açıklamasında bulundu. Savunma Bakanlığı’nın böyle bir açıklamada bulunması önemli. Ben açıkçası, Trump’a tuzak kurulmuş olabileceği ihtimalini de gözetiyorum. Şöyle ki, 1979’da Tahran’daki ABD elçiliğinin işgal edilmesinin sonucu, Jimmy Carter’ın gitmesi Ronald Reagan’ın gelmesi olmuştu.
"TRUMP ZOR DURUMDA KALIR"
Bağdat’taki ABD elçiliğine yönelik saldırının ardından, Trump’a 40 yıl önce yaşanan akıbet hatırlatılıp, Trump’ın da en sert seçeneği seçmiş olması ihtimal dahilinde. Ama şu var ki; Ortadoğu’dan 4-5 ABD askerinin ülkesine tabutla dönmesi de ABD seçmeninin gözünde büyük prestij kaybı ve 2020’de ABD’de seçime gidiliyor. Yani Trump, başkanlığı kaybetmesi için bu kanlı sürece ötelenmiş de olabilir.
"İRAN HERKESİ ŞAŞIRTABİLİR"
İran neler yapabilir? İran birçok şey yapabilir. Başta Ortadoğu’da olmak üzere ABD’nin ekonomik menfaatlerini ve enerji hatlarını hedef alması mümkün. Aramco benzeri saldırıları yerel unsurlarıyla düzenleyebilir. BAE ve S.Arabistan’ı baskı altına alıp Şii milisler üzerinden vurabilir. Sadece şiileri değil, sünni yapıları da devreye sokabilir. Talabani’yi de PKK’yı da devreye sokabilir. Şu kadar söyleyim; İran, öyle şeyler yapar ki, herkes hedefini şaşırır.
"İRAN KARŞILIK VERMEK ZORUNDA"
İran’ın deniz yıldızları, ABD’nin dikenli deniz kestanelerini yiyebilecek mi? İran, intikam savaşı yapacak. İran mutlaka karşılık vermek zorunda. Bu coğrafyada amiyane ifadeyle karizmanız çizildiğinde şayet karşılık vermezseniz etkiniz kaybolmaya başlar ve İran karizmasını toplamak için bu adımı atacak."
(Habertürk)