1
Geçen hafta, Akkuyu Nükleer Santralı’nın inşasına başlanmasıyla aslında Türkiye- Rusya ilişkilerinde de yeni bir temel atıldı. Erdoğan-Putin-Ruhani üçlü zirvesiyse Suriye’de yeni bir dönemin habercisiydi. Peki tüm bu gelişmeler Ankara için günbegün önem kazanan Moskova’da nasıl yankılandı? Gazete Habertürk'ten Nalan Koçak, bu sorunun cevabı için emekli bir Rus generalle, Evgeny Buzhinskiy’le konuştu.
Buzhinskiy, 41 yıl Rus ordusunda hizmet verdi, 1984-86 yılları arasında Rusya’nın Ankara’daki elçiliğinde görev aldı. 2002-2009 arasında Rusya Savunma Bakanlığı’nın uluslararası anlaşmalar biriminin başındaydı. Yani Rusya’nın en üst düzey müzakerecilerinden biriydi. 2009’da korgeneral rütbesinden emekli oldu. Şimdi Moskova merkezli “PIR Center” adlı bir düşünce kuruluşunun başkanı. Rus diplomatların yetiştiği devlet enstitüsü MGIMO’da ders veriyor. Kremlin ve Rus ordusuyla çok yakın ilişkileri olmasıyla biliniyor.
- Putin ve Ruhani Türkiye’deydi. Üçlü zirve sonrası yapılan açıklamalara baktığınızda, sizce görüşmeler nasıl geçti?
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuk liderlere hitap şekline bile baktığınızda, İran’dan ziyade Rusya’yla sıcak ilişkilerin altını çizmek istediğini görüyorsunuz. Açıkçası Türkiye-İran ilişkileri beni çok ilgilendirmiyor. Fakat Suriye konusunda, 3 ülke arasındaki işbirliği seviyesi bir hayli tatmin edici.
- Peki Washington’daki yetkililer, Ankara’da 3 liderin samimi karelerini gördüğünde ne hissetmiştir?
Hiç de mutlu olduklarını sanmıyorum. Amerikan tarafında irkilme hissi hayli fazla. Ama kimseyi suçlamasınlar, sorumlusu kendileri. Tüm bu anlaşmazlıkların nedeni biliyorsunuz Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın canına kastetmeleri.
‘DARBENİN MERKEZİ İNCİRLİK’Tİ’
- Darbe girişiminin Washington tarafından organize edildiğini düşünüyorsunuz yani...
Çok fazla bilgim olduğunu söyleyemem ama Türk hükümetinden gelen bilgilere güveniyorum. Ayrıca kumpasın merkezi İncirlik Üssü’ydü. Ve İncirlik bir Amerikan hava üssü.
- Buradaki zirveden sonra, Rus medyasında “Türkiye ilk kez dostumuz” yorumları yapıldı. Gerçekten öyle mi?
Türkiye’yle yıllar boyunca Balkanlar’da, Karadeniz’de karşıt olduk. Savaştık bile. 2. Dünya Savaşı’dan sonra Türkiye Batı blokunun içinde yer aldı. Daha yakın tarihe gelelim, Suriye iç savaşının başında Türkiye dostumuz değildi. Hatta jetimizi düşürdünüz. Fakat sonrasında liderlerimiz ilişki yürütmenin bir yolunu buldu. Kesin bilgi diyemem ama duyduğum kadarıyla Başkan Putin, Erdoğan’a darbe girişimi gecesi yardımcı oldu. Bu nedenle Putin’e de müteşekkir.
‘RUS İSTİHBARATI DARBE BİLGİSİNİ DUGİN’E VERMEMİŞTİR’
- Filozof Aleksandr Dugin, darbe istihbaratını kendisinin Ankara’ya ilettiğini söylüyor...
Dugin istediğini söyleyebilir, öyle olduğunu sanmıyorum. Rus istihbaratı Türk muhataplarına iletmiştir.
- Jet düşürüldü, Rus Elçi Karlov suikasta kurban gitti. Pek çok inişçıkış yaşandı. Fakat Rusya ve Türkiye ilişki yürütmeye devam ediyor. Nasıl?
Böyle kazalar hep yaşanabilir. Hele ki ortada bir savaş varsa. Jet düşürüldükten sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan hemen özür dileseydi, ilişkiler bozulmazdı. Putin’i öfkelendiren Türklerin açıklamaları oldu. Moskova’da “Jetimizi bilerek düşürmüşler” kanısı oluştu. Fakat Karlov vakasında Ankara’nın tepkisi çok hızlı ve doğru şekildeydi. Sonrasında yapılanlar, Ankara’daki elçiliğimizin sokağına Karlov’un adının verilmesi çok doğru adımlardı. Tüm bunlar ilişkilerimizi geliştirdi. sanmıyorum. Amerikan tarafında irkilme hissi hayli fazla. Ama kimseyi suçlamasınlar, sorumlusu kendileri. Tüm bu anlaşmazlıkların nedeni biliyorsunuz Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın canına kastetmeleri.