Saddam Hüseyin rejiminin yıkılmasından sonra siyasi partiler arasında yapılan anlaşmaya göre, ülkede Sünnilere meclis başkanlığı, Şiilere başbakanlık, Kürtlere ise cumhurbaşkanlığı verilerek, yönetim etnik ve mezhepsel kimlik üzerinden paylaşılıyor.
Irak'ta cumhurbaşkanını 2005'ten bu yana Kürtler arasında belirleyen taraf, Süleymaniye merkezli Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) oldu. Ancak Mesut Barzani liderliğindeki Kürdistan Demokrat Partisi (KDP), 12 Mayıs genel seçimlerinden bu yana cumhurbaşkanlığının her daim KYB'ye verileceğine dair herhangi bir anlaşma yapılmadığını, bu sebeple kendi adaylarının da olabileceğini dile getiriyor.
KDP Politbüro Sorumlusu Fazıl Miran, Amerika'nın Sesi Radyosu'na yaptığı açıklamada, "KYB ile cumhurbaşkanlığı için önceki dönemlerde olduğu gibi tek bir aday üzerinde anlaşmayı temenni ediyorum. KYB'ye üç dönemdir cumhurbaşkanlığını onlara verdiğimizi ve bu sefer de KDP'li bir adayın olması gerektiğini ilettik." ifadelerini kullandı.
KYB ile anlaşmaya varamamaları halinde iki partinin de ayrı adaylar çıkaracağını dile getiren Mirani, "Biz (KDP) ve KYB, ayrı adayları meclisteki Şii ve Sünni milletvekillerinin önüne sunacağız ve en çok oyu alacak kişi cumhurbaşkanı seçilecektir." dedi.
Mirani, Kürtlerden cumhurbaşkanlığı için iki aday çıkmasını istemediklerini, bu nedenle KYB ile ortak bir aday üzerinde anlaşmayı temenni ettiklerini belirtti.
IKBY'deki yerel medyaya konuşan KYB Politbüro Sözcüsü Sadi Ahmed Pire de Mirani'nin sözlerini doğrular nitelikte bir açıklamaya yaparak, KDP'nin de cumhurbaşkanlığını istediğini söyledi.
Pire, önceki dönemlerde bu makamın kendi partisine verildiğini, yine haklarının olduğunu ancak bunun için KDP ile herhangi bir anlaşma yapılmadığını aktardı.
KDP ve KYB Politbüro üyeleri geçen pazar günü, Erbil kentinde cumhurbaşkanlığı meselesini görüşmek için basına kapalı bir toplantı gerçekleştirmişti.
- KDP ve KYB arasındaki stratejik anlaşma
Irak'ta Saddam rejiminin yıkılmasından sonra 2005'te yapılan genel seçimlere KDP ve KYB ortak bir koalisyon kurarak birlikte katıldı. Hem Irak merkezi hükümeti hem de IKBY'deki seçimlere tek bir koalisyonla katılan iki parti, kendi aralarında yaptıkları anlaşmayı 2013'te feshederek seçimlere ayrı ayrı katılmaya başladı.
İki parti 2013'ten önce yapılan anlaşma gereği, cumhurbaşkanlığı için KYB'nin adayına, IKBY Başkanlığı için ise KDP'nin adayına karşılıklı destek veriyordu.
- KDP içinde 3 adayın ismi geçiyor
KDP'ye yakın medyada partinin cumhurbaşkanı adayı olabilecek 3 isim üzerinde duruluyor.
Basındaki haberlere göre, KDP Politbüro Sorumlusu Fazıl Miran, Barzani'nin sağ kolu ve Ekim 2017'ye kadar Başkanlık Divanı Başkanı olarak görev yapan Fuad Hüseyin ile KDP'nin geçmiş dönemlerde Dışişleri ve Maliye Bakanlığı gibi önemli görev verdiği Hoşyar Zebari, KDP'nin cumhurbaşkanı adayı olarak düşünülüyor.
- KYB'nin muhtemel adayları
İki dönem Celal Talabani, 2014'te ise Fuad Masum'u aday göstererek Irak'ta 3 dönemdir cumhurbaşkanını belirleyen KYB'de ise bu sefer adaylık için 5 isim geçiyor.
IKBY'deki yerel medyada çıkan haberlere göre, cumhurbaşkanlığı için KYB Politbüro Sorumlusu Mela Bahtiyar, Talabani'nin bacanakları Latif Reşid, Muhammed Sabir ve mevcut Cumhurbaşkanı Fuad Masum'un tekrar aday gösterilmesi gündemde.
Bu 4 adayın yanı sıra Eylül 2017'de KYB'den istifa ederek "Demokrasi ve Adalet için Koalisyon"u kuran Berhem Salih'in de adı geçiyor.
KYB Başkanlık Konseyi Üyesi Nasrullah Surçi, AA muhabirine dün yaptığı açıklamada, KYB Politbürosu tarafından görevlendirilen bir heyetin Berhem Salih ile bu konu üzerinde görüşmeler gerçekleştirdiğini dile getirmişti.
Irak Meclisi, 25 Eylül'de yapılacak oturumda yeni cumhurbaşkanını seçecek.
(AA)