ABD'den yol haritası yorumu: Hızla uygulamak istiyoruz ama takvim veremeyiz

Pazartesi günü açıklanan Türkiye ile ABD arasındaki Menbiç yol haritasının detayları uluslararası kamuoyunda yoğun bir biçimde tartışılmaya devam ederken Washington, net bir takvim vermeme konusunda ısrarlı. Üst düzey bir Amerikan Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, ‘Zaman açısından öngörülen bir çerçeve var. Bunu olabildiğince hızla uygulamak istiyoruz ama bir takvim veremeyiz’ dedi.

Aynı yetkili uzlaşmanın uygulamasının tamamen sahadaki gelişmelere bağlı olacağını vurguladı. Amerikan tarafına göre uygulama kolay olmayacak. Uygulamanın alt yapısını hazırlamak için ABD, yol haritasının müzakeresi sırasında bir yandan da terör örgütü PKK’nın Suriye kolu YPG’yi bilgilendirdi ve yol haritası açıklanır açıklanmaz çekilme açıklaması yapmaları için teşvik etti.

Yol haritasının onaylanmasının hemen ertesi günü ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, bir yazılı açıklama yaparak YPG’nin omurgasını oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) ülkenin doğusunda Irak sınırındaki Daşişa’da DEAŞ’a karşı sürdürdüğü operasyonlara desteğini açıkladı. ABD yönetimi bu zaman ayarlı açıklamayla Türkiye ile varılan uzlaşmanın SDG’yi gözden çıkardıkları anlamına gelmediği mesajını vermek istedi.

Öte yandan iki üst düzey Dışişleri Bakanlığı yetkilisi salı günü Washington’da yol haritası konusunda gazetecileri bilgilendirdi. Müzakerelerde kritik rol oynayan iki yetkili de yol haritasının Menbiç’teki YPG unsurlarının Fırat’ın doğusuna çekilmesi üzerine kurulu olduğunu teyit ettiler. Çekilmenin detaylarının müzakere edildikçe ortaya çıkacağına dikkat çeken yetkililer, takvim vermeme konusundaki ısrarlarını şu şekilde izah etmeye çalıştı; ‘Sahadaki gelişmelerin ne hızla yaşanacağını görmeden hangi aşamaya ne zaman geçileceğini söylemek zor’. İki yetkilinin verdiği mesajlarda ABD’nin Ankara ve YPG nezdinde yürüttüğü ince ayar diplomasisin izlerini taşıyordu.

Amerikan tarafının sürece bakışı iki Dışişleri yetkilisinin verdiği bilgiler ışığında şu şekilde özetlenebilir:

TAKVİM MÜZAKERE VE UYGULAMAYA BAĞLI

Bu geniş siyasi çerçevenin uygulanmasına ilişkin detayların müzakere edilmesi gerekecek. Söz konusu detayların iki taraf açısından da kabul edilebilir olması gerekiyor.

Uygulamanın takvimi sahadaki gelişmelere bağlı olacak. Öngörülen bir takvim var ancak detaylarına girmek istemiyorum. Bir aşamadan diğerine geçilmesi müzakerelere ve sahadaki fiziksel tertibe bağlı olacak. Bunu olabildiğince hızla uygulamak istiyoruz ama bir takvim veremeyiz.

ASKERİ BOYUTLARI KONUŞMAYA BAŞLADIK BİLE

NATO müttefikimiz Türkiye de bunu olabildiğince hızlı uygulamak istiyor. Süreyle ilgili Türkler ne diyor kendileri yanıt versin buna. Uzlaştığımız çerçevenin hızla uygulanabilecek unsurları var. Askeri boyutlarıyla ilgili konuşmaya başladık bile. Öte yandan yol haritasının bazı unsurları daha uzun zaman alacaktır. Ama şu ana kadar basında gördüğüm takvimler somut bir şeyi yansıtmıyor.

SDG’YE BİLGİ VERİLDİ TANSİYONUN DÜŞÜRÜLMESİ ÇEKİRDEK YPG KADROLARI İÇİN ÖNEMLİ KOŞULDU

Bu çerçeve hazırlanırken bütün ilgili taraflarla birlikte çalıştık. Yol haritasına ilişkin SDG unsurlarına bilgi verildi. Bunun uygulaması için onların işbirliğine ihtiyacımız var. Bu kolay olmayacak, çok ve yakın çalışmamız gerekecek. Ancak bunun gerçekleşeceğine güveniyoruz.

Yol haritası sayesinde sahada tansiyonu düşürmüş olmamış çekirdek YPG unsurları için önemli olan koşullardan biri.

TÜRK VE AMERİKAN ASKERLERİ MENBİÇ İÇİNDE DEVRİYE GEZMEYECEK

Yol haritası, Menbiç sokaklarında Amerikan askerlerinin devreye gezeceği anlamına gelmiyor. Amaç ABD ya da Türkiye’nin Menbiç’te kontrolü devralması değil. Amaç Menbiç halkının hem yönetim hem de güvenlik yapılanmalarında kendi liderliklerini yeniden kurmaları.

MENBİÇ ASKERİ KONSEYİ’NİN KİLİT ARAP UNSURLARININ KALMASINI BEKLİYORUZ

Öngörülen Menbiç’te güvenlik ve istikrarı yerel güçlerin sağlamaya devam etmesi. Menbiç Askeri Konseyi zaten büyük ölçüde Arap unsurlardan oluşuyor. Şüphesiz ki bu yerel yapılar içindeki kilit unsurların kalmasını bekliyoruz.

Türkiye ile vardığımız anlaşma yerel yönetimdeki YPG kadrolarının çekilmesini öngörüyor. Onların yerine iki tarafından da kabul edebileceği yerel unsurlar gelecek. 

Bu yol haritasında uzlaşılan çerçevenin Suriye’nin doğusunda devam eden DEAŞ’a karşı mücadeleyle bir bağı yok.