ABD'de hile karıştığı iddia edilen seçimler tekrarlanacak

Hem Türkiye hem de dünyanın merakla beklediği İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimleri iptal edilen ilk seçimler değil. Türkiye’ye her defasında demokrasi dersi veren ABD’de Kasım ayında düzenlenen ve hile karıştığı gerçekleştiği iptal edilen ve yenilenmesi kararı alınan Kuzey Karolina 9. bölge seçimlerinin ilk turu 14 Mayıs’ta gerçekleştirilecek.

1

Yüksek Seçim Kurulu (YSK), Türkiye’de 31 Mart’ta gerçekleştirilen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminin iptaline ve yenilenmesine karar vermişti. Başta Türkiye olmak üzere dünya da merakla seçim sonuçlarını beklerken, her fırsatta Türkiye’ye demokrasi dersi vermeye kalkan ABD’de de, Kuzey Karolina 9. bölge seçimleri, hile karıştığı gerekçesiyle tekrarlanacak. Eyalet Seçim Kurulu, 2018 yılının Kasım ayında yapılan eyalet seçimlerinde mail yolu ile kullanılan oyların sandığa yansıtılmadığı gerekçesiyle eyalet seçimlerinin ilk turunun 14 Mayıs Salı günü gerçekleştirileceğini açıkladı. Adaylardan hiçbirinin yüzde 30’un üzerinde oy alamaması durumunda ise seçimin ikinci turu 10 Eylül’de yapılacağı bildirildi.

Türkiye’ye ders vermeye çalışan ABD’nin tarihinde iptal edilerek yeniden yapılması kararı verilen ilk seçim Kuzey Karolina 9.bölge seçimleri değil. ABD tarihindeki ilk seçim tekrarı ise 1827 yılında Kentucky’de yapıldı. 

Neler olmuştu? 

Kasım ayında yapılan seçimlerden bir gün sonra Kuzey Karolina 9.kongre bölgesinde, Cumhuriyetçi Rahip Mark Harris, Demokrat rakibi Dan McCready’i az bir farkla geçerek seçimin galibi olduğunu ifade etmişti. McCready’nin de yenilgiyi kabul etmişti. Beş üyeli Seçim Kurulu, Kuzey Karolina’nın Bladen ve Robeson ilçelerinde kaybolan oy pusulaları ve 9. bölgede dikkat çekecek derecede yüksek sayıda gelen oy pusulası talebi ve yüksek sayıda seçim merkezlerine gönderilmeyen oylar tespit edilmesiyle seçimin tekrarlanması kararını vermişti. 

ABD’de seçime katılamayacak kişilere seçimden bir gün önce absentee (hazır değil) oy pusulası gönderiliyor. Seçmen, oyunu ertesi gün ya kendi gelerek ya da mail yolu ile kullanabiliyor. Kasım’da yapılan seçimlere yönelik soruşturma kapsamında alınan ifadelerde Harris’in seçim kampanyasında görev alan L. McCrae Dowless Jr.’ın seçime katılamayan seçmenin mail yolu ile gönderdiği oyları gayrı meşru bir şekilde topladığı veya imha ettiği ortaya çıkmıştı. Dowless’in mail yoluyla gönderilen bin 341 oyun 502’ini kullanmadığı veya imha ettiği, yalnızca 684’ün sandığı yansıttığı tespit edilmişti. Dowless, oylarının kullanımı konusunda sahtekarlık ve illegal uygulamalarıyla adaletin işlenmesine engel olmak suçundan tutuklanmıştı. 

Harris, seçimlere katılmayacak 

İlk turu 14 Mayıs’ta yapılması beklenen seçimde adaylardan biri yüzde 30’dan fazla oy alamazsa, ABD’liler ikinci tur için 10 Eylül’de bir kez daha oy kullanacak. Tekrarlanacak seçimde adaylar ise başvurularını 11-15 Mart tarihlerinde yaptı. Demokratların adayı Dan McCready seçim yarışında varlığını sürdürürken, Kuzey Karolina’nın 9.bölgesinde yapılan seçimlerde oyların yüzde 48.93’ünü alan Demokrat McCready’ye karşı yüzde 49.25’lik oyla kendini seçimin galibi ilan eden Mark Harris, sağlık problemleri nedeniyle bu seçime katılmayacağını açıkladı. 

Genel seçimler 5 Kasım’da yapılacak. 

ABD’de seçimlere katılma oranları 

Seçmenlerin seçime katılmasıyla övünen ABD’de seçime katılım oranı düşünüldüğü gibi yüksek değil. 1914’deki seçimlere katılımın 50.4, 1966 yılındaki seçimde ise katılım 48.7 oldu. 2016 başkanlık seçiminde 92 milyon seçmen, 2014 ara seçimlerinde ise yaklaşık 143 milyon seçmen oy kullanmadı. Bu oran ABD’de seçimlerinde 72 yılın en düşük rakamı oldu. 

Öte yandan 2018’de yapılan bir anket çalışmasında seçimlerde yer almanın önemi konusunda fikri sorulanların yüzde 74’ü seçimlerde yer almanın, vergi vermekten daha önemli bir iyi vatandaş olmanın göstergesi olduğunu söyledi. 

2018’de en yüksek katılım 

ABD’de 2018’de yapılan ara seçimlere katılım oranının bu yüz yıl içinde yapılan en büyük katılımın gerçekleştiği kaydedildi. Seçmenin 49.3’ün sandığı gittiği ve 116 milyon oyun sayıldığı belirtildi. 2010 ara seçimlerde seçime katılım oranının 41.8, 2014’e bu oranın yüzde 36.7’ye indiğine dikkat çekildi. 2016’daki başkanlık seçimine, seçmenlerin 60.1’i katılırken 2012’e bu oranın yüzde 58.6 olduğu belirtildi.