ABD Eğitim Bakanlığı, ülkenin iki köklü üniversitesi Harvard ve Yale hakkında yabancı ülkelerden gizli finansal destek aldıkları iddiasıyla soruşturma başlattı.
Bakanlığın açıklamasında iki okulun da milyonlarca dolar değerindeki bağış ve sözleşmelerle ilgili gerekli bildirimleri yapmadığı belirtildi. Bu fonların önemli bir kısmının Çin, Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerden geldiğine dikkat çekildi.
Açıklamada Yale'in son 4 yılda 375 milyon dolarlık yabancı kaynak hakkında bildirim yapmamış olabileceği, Harvard'ın ise kabul ettiği fonlarla ilgili uygun denetim kontrollerini yapmadığı ifade edildi.
Harvard ve Yale yönetimleri BBC'ye yaptığı açıklamada hükümete bir cevap hazırladıklarını iletti.
Bloomberg'in ABD hükümet verilerine dayanarak hazırladığı analize göre, Harvard tüm ABD okullarına göre Çin'de en fazla hediye ve bağış toplayan okul oldu. Amerikan okulları toplamda 2013 ile 2019 arasındaki zaman diliminde 1 milyar dolar bağış topladı.
ABD hükümeti daha önce MIT ve Maryland Üniversitesi gibi okullara da bağış kayıtlarının açıklanması çağrısı yapan mektuplar yollamıştı.
6.5 MİLYAR DOLARLIK KAYNAK AÇIĞA ÇIKARILDI
ABD Eğitim Bakanlığı, 1990 yılından bu yana Amerikan üniversitelerinin Katar, Çin, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin de içinde olduğu ülkelerden toplam 6.6 milyar dolarlık hediye ve bağış topladığına dair bildirim yaptığını açıkladı.
Ancak Temmuz 2019'dan bu yana bakanlığın yürüttüğü soruşturmalar neticesinde 6.5 milyar dolarlık daha önce bildirimi yapılmamış kaynağın açığa çıkarıldığı ifade edildi.
Yetkililer daha önce Amerikan üniversitelerine yönelik yabancı fonları bir 'kara delik' olarak tanımlamış ve bu paraların bağlayıcı etkiler yaratabileceği konusunda uyarıda bulunmuştu. ABD yasalarına göre üniversiteler, yabancı kaynaklardan gelen 250 bin doların üzerindeki her bağış ve sözleşmeyi bildirmek zorunda.
Konuyla ilgili bir açıklama yapan ABD Eğitim Bakanı Betsy DeVos, "Bu şeffaflıkla ilgili. Eğer kolejler ve üniversiteler yabancı parayı kabul ediyorlarsa, öğrencilerinin, bağışçılarının ve vergi mükelleflerinin bu paranın miktarını ve kaynağını bilmeye hakkı var" ifadelerini kullandı.
ÜNİVERSİTELERİN ÇİN BAĞLANTILARI ARAŞTIRILIYOR
Geçtiğimiz ay Harvard'da görev yapan bir kimya profesörü, Çin ile olan bağlantıları konusunda yalan söylemek ve Çİn'deki bir üniversiteden kendisine yapılan ödelemeleri gizlemekle suçlanmıştı.
Harvard profesörüne yönelik soruşturma, ABD'nin 'fikir mülkiyeti hırsızlığı' olarak tanımladığı Çin'in denizaşırı ülkelerdeki akademisyenleri istihdam etme politikasına karşı yürütülen çalışmaların bir parçasıydı.
Kimya profesörünün tutuklanması üniversitelerin Çin ile olan bağlarını tartışmaya açmıştı.
Geçtiğimiz yıl yayınlanan bir Senato raporunda, ABD üniversitelerinin neredeyse yüzde 70'inin Çin hükümetine bağlı Konfüçyüs Enstitüleri'nden yılda 250 bin dolardan fazla para aldığı ortaya konulmuştu.