2019 dünyada 'bölünme' yılı

Bir öldü bir yaşıyor denen DEAŞ lideri Bağdadi’nin “gerçekten” ölümü, Trump’ın azil soruşturması, ırkçı katliamlar, darbeler, protestolar, soykırımlar ve fazlası... 

TRUMP’IN AZİL SAVAŞI

Haziran ayında ABD Başkanı Trump’ın hakkında Ukrayna lideri vladimir Zelenskiy ile yaptığı telefon görüşmesinde askeri yardımı serbest bırakmak karşılığında 2020 seçimlerindeki en büyük siyasi rakibinin kirli çamaşırlarını ortaya çıkarmak için baskı yaptığının ortaya çıkması sonucu azil süreci başlatıldı.  Temsilciler Meclisi Adalet Komitesi, 18 Aralık’ta da suçlamaları onaylayarak azli gerçekleştirdi. Senato’daki yargılama ise 2020’ye kaldı.

BAĞDADİ’NİN ÖLÜMÜ

Öldüğüne dair yıllar boyu birçok iddia ortaya atılan terör örgütü DEAŞ’ın lideri Ebubekir Bağdadi’nin artık hayatta olmadığı açıklandı. ABD Başkanı Donald Trump 27 Ekim’de yaptığı ve dünyanın canlı yayında izlediği konuşmasında, Bağdadi’nin Suriye’nin kuzeybatısında düzenlenen operasyonda 3 çocuğu ve 2 karısıyla birlikte öldürüldüğünü duyurdu. ABD Başkanı, Rusya, Türkiye, Irak ve Suriye’ye teşekkür etti.

AKDENİZ VE LİBYA KRİZİ

Doğu Akdeniz’deki enerji rekabetinin kızışmasının ardından Türkiye’yle Trablus merkezli Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) arasında 27 Kasım 2019’da Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat Muhtırası ile Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası imzalandı. Bu gelişmenin ardından Libya’da Tobruk merkezli Halife Hafter güçlerinin Trablus taarruzuna karşı Türkiye Libya’ya asker gönderme kararı aldı.

‘İÇ SAVAŞ TEŞEBBÜSÜ’

2019 Latin Amerika ülkeleri için çalkantılarla geçti. Bölge isyan rüzgarlarına teslim olurken Venezuela’da Devlet Başkanı Nicolas Maduro’ya karşı gösterilerin sürdüğü sırada ABD destekli Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido 23 Ocak’ta kendini geçici devlet başkanı ilan etti. ABD ve Avrupa Parlamentosu (AP) Guaido’nun liderliğini tanıdı.

KEŞMİR İKİYE BÖLÜNDÜ

31 Ekim’de Hindistan’da Hindu milliyetçisi Narendra Modi hükümetinin, 5 Ağustos’ta özel statüsünü kaldırdığı Cammu Keşmir, ikiye bölündü. Hindistan Halk Partisi hükümetinin, yaklaşık 3 ay önce yasalaştırdığı Cammu Keşmir’in yeniden yapılandırılmasına ilişkin düzenlemeyle eyalet, Cammu Keşmir ve Ladakh Birlik Toprağı olarak düzenlendi. Hindistan şimdi bölgedeki Müslümanların vatandaşlık haklarını ellerinden almaya hazırlanıyor.

SUDAN’DA DARBE

Sudan’da ordu yönetime el koydu. Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir gözaltına alınırken, Savunma Bakanı Avad bin Avf liderliğindeki Askeri Geçiş Konseyi 2 yıllık bir geçiş dönemi için idareyi ele aldı.

MURSİ’NİN ÖLÜMÜ

Mısır’ın demokratik yöntemlerle seçilmiş olan ve 2013 yılında darbeyle görevinden indirilerek hapse atılan ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi mahkeme salonunda hayatını kaybetti.

SURİYE’DE 3364 SİVİL ÖLDÜRÜLDÜ

Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), 2019’da büyük kısmı Beşşar Esed rejimi ve destekçisi Rusya tarafından olmak üzere, 842’si çocuk, 747’si kadın, toplam 3 bin 364 sivilin öldürüldüğünü bildirdi. Terör örgütü YPG/PKK ise, 50’si çocuk, 32’si kadın 164 sivili öldürdü. ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin saldırıları nedeniyle, 20’si çocuk, 17’si kadın, toplam 68 sivil öldü.

RİYAD’ İFŞA OLDU’

7 Şubat tarihinde Birleşmiş Milletler (BM), Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinin, Suudi Arabistan yetkilileri tarafından planlandığını ve Suudi Arabistan’ın Türkiye’nin cinayeti aydınlatma çabalarını ciddi bir şekilde baltaladığını kaydetti. Önce CIA, ardından 19 Haziran’da BM Yargısız ve Keyfi İnfazlar Özel Raportörü Agnes Callamard, “Kaşıkçı, uluslararası hukuka göre Suudi Arabistan’ın sorumlu olduğu, kasten ve taammüden gerçekleşen bir yargısız infazın kurbanı oldu” şeklinde rapor hazırladı.

YILAN HİKAYESİ BREXIT

12 Aralık tarihindeki erken genel seçim sonucunda tarihi zafer elde eden İhgiltere Başbakanı Boris Johnson, 20 Aralık’ta parlamentodan geçirdiği anlaşma ile 31 Ocak 2020’de İngiltere’nin AB’den ayrılmasını kesinleştirdi.