Akşam
Rusya'nın Karadeniz sahiline inme politikasının gereği olarak Kuzey Kafkasya'yı ele geçirme amacıyla 1556'dan itibaren başlattığı Kafkas-Rus Çarlığı savaşı 308 yıl sürdü. Çerkezleri yok ederek Kafkas Dağları'nın iç kesimlerine ilerleyen Ruslar, teslim olan Çerkesleri ya Çarlık ordusuna katılma ya da göç etme seçeneğine zorladı. 21 Mayıs 1864'ten itibaren Çerkez toplulukları başta Osmanlı İmparatorluğu olmak üzere dünyanın çeşitli bölgelerine sürgüne maruz kaldı. Resmi olmayan rakamlara göre 1.5 milyona yakın Çerkez bir ay içinde sürgün edildi. Yol şartları, salgın hastalıklar ve açlık gibi nedenlerden yaklaşık 500 bin Çerkez hayatını kaybetti.
GEMİLERLE GÖNDERİLDİLER
Sürgüne tabi tutulanlar, Anapa, Novorossiysk, Gelincik, Soçi ile Adler gibi Karadeniz limanlarından gemilere bindirildi ve birçoğu Anadolu'da Ordu, Samsun, Tokat, Amasya, Sinop, Yozgat, Düzce, Adapazarı, Kocaeli'ye iskan edildi. Çerkezlerin bir kısmı ise Suriye ve Filistin başta olmak üzere Ortadoğu'ya yerleştirildi. Sürgün edilen Çerkesler zamanla yerli halka karıştı. Osmanlı İmparatorluğu'na sürülemeyen Çerkezler ise Orta Laba ve Orta Kuban nehirleri bölgesindeki Rus Kazak köylerine yerleştirildi. Rusya'nın çok önceden planladığı "Çerkes halkını öz vatanlarından sürgün etme operasyonu", adım adım gerçekleştirilen bir eylem olarak değerlendiriliyor.
'NART ATEŞİ'YLE ANMA
Osmanlı topraklarına bile ulaşamadan binlerce kişinin öldüğü bu sürgün "tarihin en acı olaylarından biri" olarak nitelendiriliyor. İnsanlık tarihine kara leke olarak geçen Çerkez sürgünü, her yıl Türkiye'de yaşayan Çerkezler tarafından gözyaşlarıyla anılıyor. Türkiye'deki Çerkezler, sürgünü anmak için çeşitli etkinlikler düzenliyor. Deniz kenarında 'Nart ateşi' yakıp çevresinde 'mezar taşı nöbeti' tutulan anma törenleri, 'Sürgün Andı' okunması ile tamamlanıyor.
300 yıl süren savaş sonunda 2 milyondan fazla Çerkez yurtlarından edildi. 1.5 milyon insan savaşta ya da sürgün sırasında hayatını kaybetti.
Düzenlenen anma törenlerinde, meşalelerle yapılan kortej yürüyüşünün ardından "Nart Ateşi" yakılıyor..
'KARDEŞLERİMİZ YÜREĞİMİZDE'
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Çerkez Sürgünü'nün 159. yıldönümünde, hayatını kaybedenleri andı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, şu ifadelere yer verdi: "Çerkez kardeşlerimizin 159 yıl önce yaşadığı büyük acıları halen yüreğimizde hissediyoruz. İnsanlık dışı yöntemlerle ana vatanları Kafkasya'dan sürgün edilmelerinin yıl dönümünde, hayatını kaybeden tüm kardeşlerimizi rahmetle yad ediyorum."